Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

роўнавугольны, .

Які мае роўныя вуглы.

  • Р. многавугольнік.

роўнавялікі, .

У матэматыцы: роўны па плошчы або аб’ёму.

  • Роўнавялікія фігуры.

роўнастаронні, .

Які мае роўныя стораны.

  • Р. трохвугольнік.

роўнасць, , ж.

  1. Уласцівасць і стан роўнага, а таксама пра вялікае роўнае месца.

    • Гаворка раптам страціла р.
    • Палявая р.
  2. Поўнае падабенства, аднолькавасць (па велічыні, колькасці, якасці і пад.).

    • Р. сіл.
  3. Становішча людзей у грамадстве, што выяўляецца ў аднолькавых адносінах да сродкаў вытворчасці і ў карыстанні аднолькавымі палітычнымі і грамадзянскімі правамі.

    • Р. народаў і нацый.
  4. У матэматыцы: суадносіны паміж велічынямі, якія паказваюць, што адна велічыня роўная другой.

    • Знак роўнасці (=).
    • Ставіць знак роўнасці паміж кім-, чым-н. (перан. прызнаваць раўнацэнным).

роўніца, , ж.

  1. Пасма валакна, злёгку скручаная, якая ідзе на выраб пражы (спец.).

  2. Тое, што і раўня (разм.).

    • Ёй няма роўніцы ў танцах.

|| прым. роўнічны, .

роўны, .

  1. Гладкі, прамы, які не мае ўзвышэнняў, патаўшчэнняў, выгібаў.

    • Роўная мясцовасць.
    • Дарога ідзе роўна (прысл.).
    • Роўнае вудзільна.
  2. Аднолькавы, надта падобны, такі ж (па велічыні, значэнню, якасці).

    • Роўныя сілы.
    • На роўных пачатках.
    • Быць роўным каму-н.
    • Гаварыць як з роўным (наз.).
    • Як роўныя (на роўных правах, падставах, у роўных адносінах).
  3. Раўнамерны, спакойны.

    • Р. пульс.
    • Роўна (прысл.) дыхаць.
    • Р. голас.
  4. Пастаянна аднолькавы і спакойны, ураўнаважаны.

    • Роўнае жыццё.
    • Р. характар.
  5. Цалкам аднолькавы па велічыні.

    • Роўныя долі.
  6. Які знаходзіцца на адной лініі з кім-, чым-н. (па вышыні, глыбіні і пад.).

    • Кукуруза вырасла роўная з чалавекам.

  • Роўны лік — лік круглымі лічбамі, без капеек, без дробаў.

роўнядзь, , ж.

Роўнае месца, раўніна; роўная паверхня чаго-н., гладзь.

  • Снежная р. палёў.
  • Люстраная р. азёр.

рохкаць, ; зак.

Пра свінню: утвараць характэрныя адрывістыя гукі.

|| аднакр. рохкнуць, і рохнуць, .

|| наз. рохканне, .

рошчына, , ж.

  1. Негустое цеста на дражджах або з закваскай, якое пасля замешваюць.

  2. Цэментны, будаўнічы раствор.

|| прым. рошчынны, .