Анцы́пар ’д’ябал’ (Касп.). Магчыма, кантамінацыя анціхрыст (гл. антыхрыст), люцыпар (Люцыфер), Анісіфар (Онисифоръ — Успенскі, Труды знак., 5, 487), а магчыма, і назвы зоркі на захадзе Antifer, улічваючы, што Люцыфер — старая назва Венеры (ССРЛЯ), назва зоркі тлумачыцца як лац. слова паводле ўзору Люцыфер.
Анчу́тка ’д’ябал’ (Мядзв.). Рус. дыял. анчута (СРНГ), анчут. Табуістычная замена назвы д’ябла анчыхрыст у кантамінацыі з уласным імем Анісіфар (Успенскі, Труды знак., 5, 487). Версію аб балтыйскім паходжанні слова гл. Тапароў, Baltistica, IX (1), 29 і наст., Талстой, Материалы Всесоюзного симпозиума по вторичным моделирующим системам I (5), Тарту, 1974, 31. Краўчук (вусн. паведамл.) лічыць, што зыходным з’яўляецца форма анчут < анчи‑юд (параўн. пск. анчию́д; Пск. сл., 1, 66): анчи‑ (анти‑) + юд (Иуда). Параўн. анцію́д(а).
Анэ́гды ’на днях’ (Касп.). З польск. onegdy (Мар. дыс., 63), утворанага тым жа шляхам, што анагдысь і інш. (Брукнер, 379).
Анэ́ма ’клісцір’, (пераносна) ’пакаранне розгамі’ (Нас.). Польск. enema ’клісцір’. З грэч. ἐνίημα ’уліванне’, магчыма, праз польск. пасрэдніцтва. Слушкевіч, Зб. Курыловічу, 283.
Анялі́сты ’евангеліст’ (Мал.). Кантамінацыя евангеліст і анёл паводле мадэлі арганісты і інш.
Апаве́даць ’паведаміць’ (Гарэц., Жд.). Рус. опове́дать, польск. opowiadać, чэш. opověděti, славац. opovedať, в.-луж. wopowědać, н.-луж. wopowědaś, серб.-харв. опо̀видети ’тс’. Ст.-бел. оповедити з XVI ст. (Гіст. мовы, 1, 55). Магчыма, агульнаславянскае ўтварэнне з коранем *věd‑ і дзвюма прыстаўкамі *o‑ + *po‑; не выключана, што тут і новаўтварэнні на базе агульнай формы з прыстаўкай *po‑ (прычым на пашырэнне значэння ў некаторых мовах магла ўплываць пэўная мова, напр., чэшская).
Апавяда́нне (літар. тэрмін). Укр. оповідання, польск. opowiadanie. З польскай; замацавалася на пач. XX ст. (Гіст. мовы, 2, 147). Ст.-бел. оповеданье (з XVI ст. — Гіст. мовы, 1, 240) ’аб’ява’ ад дзеяслова апавядаць (гл.).
Апавяда́ць. Ст.-бел. з пач. XVII ст.: оповѣдати (Карскі, 1, 440–441; Александрыя); укр. оповіда́ти, польск. opowiadać, н.-луж. wopowědaś. Пашырэнне ў мовах, якія сутыкаліся з польск., сведчыць аб верагоднасці запазычання з польск.
Апавяда́чы, павяда́чы ’расказчык’ (Гарэц.). Параўн. укр. і польск. з суф. ‑ач. Бел. утварэнне ад апавядаць своеасаблівае, па ўзору іншых агентыўных назоўнікаў-прыметнікаў (анялісты, арганісты).
Апавясці́ць. Рус. оповести́ть, укр. оповісти́ти, балг. оповестя. Небясспрэчна сцвярджэнне аб запазычанні бел. апавясціць у пач. XX ст. з рус. (Гіст. мовы, 2, 142).