Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

СкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

Валацэ́нга. Гл. валацуга.

Валача́га. Гл. валацуга.

Валача́й ’валацуга’, валачайка ’валацужніца’ (Шатал.). Да валачыць, валачыцца. Гл. валацуга.

Валача́шчы. Гл. валацуга.

Валачба́ ’баранаванне’ (КТС), валачоба ’тс’ (Бяльк.). Рус. волочба ’тс’, укр. волочба ’тс’. Да валачыць ’баранаваць’.

Валачо́ба. Гл. валачба.

Валачо́бнае ’тое, што звязана з хаджэннем у велікодныя дні: спевы, падарункі і інш.’ (КЭС, Маш., Шпіл.): «хадзіць па валачобнаму». Да *валачоба; гл. валачобнік.

Валачо́бнік ’адзін з групы песняроў, што хадзілі па хатах у велікодныя дні’ (БРС, Мядзв., Грыг., Шн., Гарэц., КЭС, Інстр. II). Рус. волочебник, волочобник ’тс’, укр. волочиння ’хаджэнне на вялікдзень’, Існуе вялікая колькасць варыянтаў гэтай назвы; параўн. валачэбнік (< валачэба), валачоўнік (< валачоўе), валачоннік (< валачонне), валачыннік (< валачынне). Валачобнік да валачыцца (Крукоўскі, Уплыў, 60) праз *валачоба ’хаджэнне на вялікдзень’ (параўн. хвароба).

Валачо́бно ’вялікоднае яйка’ (Арх. Бяльк.), валачэўна ’тс’ (КТС). Кароткая субстантываваная форма прыметніка валачобнае (яйка).

Валачу́га. Гл. валацуга.