Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

СкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

Валасні́к1 ’гнойнае запаленне тканкі пальца’ (Шатал.); ’завусеніца’ (БРС, Гарэц., Некр.); валасень ’хвароба пальца’ (КЭС); ’гнойны стрыжань’ (Гарэц.); ’нарыў на косці’ (Жд.); ’рана’ (Мат. Гом.); ’хвароба нагцей’ (БРС, Грыг.); валасяніца ’хвароба’ (Федар., 1; Сержп., Грам.). Усе назвы хвароб паходзяць ад волас, паколькі грыбок пашкоджвае валасы, скуру і ногці (БелСЭ, 2, 567–568).

Валасні́к2 ’леска, жылка ў вудзе’ (Гарэц.). Гл. валасень3.

Валасны́ ’які мае дачыненне да воласці’ (КТС). Да воласць.

Валасня́ ’волас конскага хваста’ (КЭС); ’валасы’ (КТС). Да волас з суфіксам зборнасці.

Валасня́к ’расліна, Hieeracium pilosella L.’. (Кіс.). Гл. валасень4.

Валасця́нін, валашча́нін, валасцянка ’сельскі жыхар, які належаў памешчыку; чалавек пэўнай воласці’ (Нас.). Да воласць.

Валасяні́ца1 ’хвароба’. Гл. валаснік1.

Валасяні́ца2 ’мухалоўка’ (КЭС, Інстр. II). Гл. валасянка.

Валася́нка1 ’сіло’ (Шатал.). Да валасяны.

Валася́нка2 ’ядавіты грыб’ (Мат. Гом.). Назва звязана з павер’ем, быццам у грыбе жывуць вельмі шкодныя чарвякі-валасні, якія і выклікаюць хваробу, атручванне.

Валася́нка3 ’травяны матрац’ (Мат. Гом.). Да валасень4 ’моцная высокая трава’, валасяны (ад назвы травы).

Валато́ўка ’курган’ (БРС, Касп., Шпіл., Яруш.); ’курган, дзе пахаваны волат’ (Інстр. III). Да валатовы < волат (гл.).

Валато́ўкі ’могілкі’ (Касп.). Да валатоўка ’курган’, параўн. аналагічнае ўтварэнне множнага ліку могілкі.

Валатоўны ’які мае адносіны да волата’ (КТС). Да валатовы < волат.