◎ Патала́шкаць ’скруціць’ (жытк., Мат. Гом.). Відаць, да рус. потолкать з дэмінутыўным суфіксам -аш·.
Паталі́ць ’наталіць’, ’насыціць’, паталя́ць ’насычаць вадой’, ’спачувальна адносіцца да больш слабых’ (ТСБМ). Да ‑талі́ць, наталі́ць, патоля (гл.).
Патало́к, потоло́к, патоло́ка, ’столь’ (жлоб., Мат. Гом.; тарн., Анім.), светлае ’верхняя частка рамачнага вулля’, рэч. ’вышкі’ (Мат. Гом.), рус. потоло́к, потоло́ка ’тс’. Фасмер (3, 345) найбольш імавернай лічыць версію паходжання гэтага слова з *потолъкъ, якое з тьло ’дно’ і ў якасці роднасных прыводзіць літ. pãtalas ’ложак’, ст.-прус. talus ’падлога’, ст.-інд. talam ’раўніна’, ст.-в.-ням. dilla ’дошка, масніца’, лац. tellūs ’зямля’, ірл. talam ’тс’ (аналагічна Траўтман, 321; Зубаты, AfslPh, 16, 417 і інш.). Пізані (RL, 1, 1950, 271) намагаецца вытлумачыць форму потолок з *полатокъ (якое з *полатъ — адпаведнік лац. palātum ’скляпенне’); Паэта (Atti della Ассаdemia nazionale dei Lincei, 359, серыя 8, Roma, 1973, 7–12) слова потолок выводзіць з *pod‑tolokъ, якое ад толо́чь ’таўчы’ — непераканаўча.
◎ *Патана́, пагона ’пляткар, балбатун’, патоніэти ’вярзці недарэчнасці, бязглуздзіцу’, ’балбатаць’ (Бес.). З венгерскай мовы, параўн. венг. pakpnäs ’трэск, шчоўк’ pattani ’трашчаць, шчоўкаць, ляскаць’. ©
Патапе́ц, потопе́ц, потопо́к ’грузіла’, ’паплавок’ (ТСБМ, Крыв.; паўн.-усх., КЭС; Касп.), патапы́ ’грузіла’ (лід., Сл. ПЗБ). Да тапі́ць — тан́уць (гл.). Ізасема або семантычная калька з літ. grim̃ždas ці gramždíklis ’грузіла’, якія ад gramždìnti ’тапіць, пагружаць’, grimzdė́ti ’загразаць, тануць, тапіцца’.
◎ Патапе́ча, патопёча ’багна, забалочанае месца’ (Яшк., Бяльк., Інстр. I, Мат. Гом.). Да тапіць, тапіцца (гл.). Параўн. іншыя семантычна блізкія лексемы: тапіла, тапілы, тапіна (Талстой, Геогр., 169–170). Аб суфіксе -еча гл. Сцяцко, Афікс. наз., 40.
Пата́пцы, пота́пцы, пота́пці, адз. пота́пец; пота́пыць ’крышаныя ў ваду, малако, квас, боршч кавалачкі хлеба ці сухароў’ (Вешт., Маш.; глус., Янк. Мат.; Сержп., Грам.; ганц., калінк., Мат., Сл. ПЗБ; пін., лун., Сл. Брэс.). Укр. палес. пота́пци ’тс’. Відаць, да ⁺патопец ’тое, што патоплена’ — кавалачкі хлеба топяцца ў вадкасці. Да тапі́ць (тану́ць) (гл.). Канчаткова лексема набыла форму пад уплывам слова (імя) Патап (параўн. іва́нчык ’вантрабянка’).
◎ Патара́ніць ’панесці’ (карм., Мат. Гом.). Да патарыбаніць (гл.).
Патарґава́ць ’нацерці (бульбы)’ (трок., Сл. ПЗБ). Да торгаць ’драць’ (гл.). Наяўнасць узрыўнога ґ можа сведчыць на карысць запазычання з польск. potargać ’надраць’.
Патаркну́ць, патархну́ць, ’крануць’ (Сцяшк.). Да торкаць (гл.) < прасл. tъrk‑ati (Фасмер, 4, 83); роднаснае да яго літ. tùrkterėti штурхнуць’ (Буга, РФВ, 75, 151).