Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

фі́га 1, ‑і, ДМ фізе, ж.

Разм. Тое, што і дуля (у 3 знач.). Падарожнік тыцнуў Сымону ў самыя вочы дзве фігі. Бядуля.

•••

Без фігі не да носа гл. нос.

Глядзець у кнігу, а бачыць фігу — нічога не разумець.

Фіга з маслам; фіга на талерцы — нічога, зусім нічога.

Фігу з’есці гл. з’есці.

фі́га 2, ‑і, ДМ фізе, ж.

1. Субтрапічнае дрэва сямейства тутавых; смакоўніца.

2. Плод гэтага дрэва. Вялікія кашы з фінікамі, фігамі,.. гранатамі, апельсінамі і ўсялякай агароднінай стаяць на бруку. В. Вольскі.

фі́гавы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да фігі ​2 (у 1 знач.). Фігавае дрэва.

•••

Фігавы лісток гл. лісток.

фігаро́, нескл., н.

Кароткая вольнага крою жаночая кофтачка, якую адзяваюць на сукенку або блузку.

[Ад уласнага імя героя камедыі Бамаршэ.]

фі́глі, ‑яў; адз. няма.

Разм. Тое, што і фіглі-міглі. Ён [Вараціла] ці на лекцыі, ці на вуліцы, ці ў інтэрнаце вырабляў розныя фіглі. Карпюк.

фі́глі-мі́глі, фігляў-мігляў; адз. няма.

Разм. Жарты, хітрыкі, махінацыі, якія пускаюцца ў ход для дасягнення чаго‑н. У Пшыбыльскага Іцка за парабка з год працуе, фіглі-міглі яму рабіць пасабляе. Шынклер.

[Ад польск. figle-migle — жарты.]

фігля́р, ‑а, м.

1. Уст. Фокуснік, штукар, акрабат.

2. перан. Разм. Штукар, крыўляка. Першыя хвіліны радасці за Лену .. змяніліся злосцю на дзяўчыну. Знайшла каго пакахаць! Фігляр нейкі, пустальга... Ваданосаў.

3. Драпежная птушка сямейства ястрабіных.

[Ад польск. figlarz — жартаўнік.]

фігля́рнічаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм. Тое, што і фіглярыць.

фігля́рскі, ‑ая, ‑ае.

Уст. і разм. Які мае адносіны да фігляра, уласцівы фігляру. Фіглярскі жэст.

фігля́рства, ‑а, н.

1. Уст. Занятак, прафесія фігляра (у 1 знач.).

2. Разм. Паводзіны або выхадка фігляра (у 2 знач.). Фіглярства было яму не да твару.

фігля́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак.

Разм. Дзейнічаць так, як фігляр (у 2 знач.).