Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

му́шка 1, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.

1. Памянш. да муха.

2. перан. Наклееная або намаляваная чорная крапінка на твары ў выглядзе радзімкі.

3. Упрыгожванне ў выглядзе круглага вузялка, кропкі на празрыстай тканіне. Твар госці хаваў цёмны, з мушкамі, вельмі густы вэлюм. Караткевіч.

•••

Шпанская мушка — тое, што і шпанская муха (гл. муха).

му́шка 2, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.

Частка прыцэльнага прыстасавання ў ручной агнястрэльнай зброі, размешчаная на пярэдняй частцы ствала. Чыстай марлечкай [салдат] старанна выцер шкло прыцэла, мушку. Шамякін. Чыжык прыцэліўся, але рукі дрыжалі і ўвесь час неспакойна скакала мушка. Лупсякоў. [Партызан] ужо даўно сачыў за .. эсэсаўцам, і пры кожным яго руху пераносіў мушку то ўлева, то ўправа. Шчарбатаў.

•••

Браць (узяць) на мушку гл. браць.

мушке́т, ‑а, М ‑кеце, м.

Старажытнае буйнакалібернае ружжо з кнотам для запальвання пораху.

[Фр. mousquet ад іт. moschetto.]

мушке́тны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да мушкета; прызначаны для мушкета. Мушкетны выстрал.

мушкецёр, ‑а, м.

Салдат, узброены мушкетам.

[Фр. mousquetaire ад mousquet — мушкет.]

мушкецёрскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да мушкецёра; які складаецца з мушкецёраў. Мушкецёрскі полк.

мушмула́, ‑ы, ж.

1. Невялікае пладовае дрэўца або кусты сямейства ружакветных з мучністымі салодкімі ці кісла-салодкімі пладамі, прыгоднымі для ежы.

2. зб. Плады гэтай расліны.

[Тур. musmula.]

мушта́бель, ‑я, м.

Спец. Драўляная палачка, з дапамогай якой падтрымліваецца правая рука жывапісца ў часе работы над дробнымі дэталямі карціны.

[Польск. musztabel, ад ням. Maßstab.]

му́штра, ‑ы, ж.

Метад ваеннага навучання, заснаваны на механічнай дысцыпліне і бяссэнсавым завучванні прыёмаў ваеннай справы; само такое навучанне. [Міна Кіташ:] — Абараняць цара.. мне доўга не давялося. Тры месяцы муштры ў запасным палку пад Клязьмай, тыдзень дарогі да Мазурскіх балот, два дні ў акопах і пяць хвілін атакі — вось і ўвесь мой баявы шлях. Жычка. // Вельмі строгі метад выхавання; навучанне, абучэнне такім метадам.

[Польск. musztra ад ням. mustern — рабіць агляд.]

муштрава́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. муштраваць.

муштрава́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад муштраваць.