Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

спуска́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да спусціцца.

2. Зал. да спускаць.

спуска́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да спусціць.

•••

Не спускаць вока (вачэй) з каго-чаго — а) глядзець не адрываючыся; б) сачыць за кім‑, чым‑н. Свідзінскаму было сказана: не спускай вачэй з гэтай пары. «Работніца і сялянка».

Не спускаць каго-што з вока (вачэй) — сачыць за кім‑, чым‑н. неадрыўна.

Не спускаць з рук — падоўгу трымаць на руках.

Не спускаць з языка — пастаянна гаварыць пра каго‑, што‑н.

спускны́, ‑ая, ‑ое.

Прызначаны для спуску, спускання чаго‑н.; які служыць для спуску, спускання чаго‑н. Спускная труба.

спусташа́льнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць спусташальнага.

спусташа́льнік, ‑а, м.

Той, хто спустошвае каго‑, што‑н.

спусташа́льніца, ‑ы, ж.

Жан. да спусташальнік.

спусташа́льны, ‑ая, ‑ае.

Які прыводзяць да спусташэння, нясе спусташэнне. Спусташальная паводка. □ [Кузьма Чорны] думаў пра свой народ, пра сваю краіну, якой .. пагражаў спусташальны ваенны агонь. Кудраўцаў. Неўзабаве Русь падверглася спусташальнаму пападу.. Батыя. Чамярыцкі.

спусташа́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да спустошыцца.

2. Зал. да спусташаць.

спусташа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да спустошыць.

спусташэ́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. спусташаць — спустошыць. // Вынік гэтага дзеяння. Там, на вакзале, узбуджаная сустрэчай моладзь неяк не заўважала руін і спусташэнняў. Асіпенка.

2. Тое, што і спустошанасць. [Галя] стаяла ў нейкім душэўным спусташэнні. Грамовіч.