сяльцо́, ‑а, н.
Памянш. да сяло; невялікае сяло. Сяльцо было маленькае, хат з дзесяць. Якімовіч.
сяльча́нін, ‑а; мн. ‑чане, ‑чан; м.
1. Разм. Сельскі жыхар, селянін. З лесу насустрач сяльчанам выязджае цэлы абоз цыганоў з палатнянымі будамі на калёсах. Навуменка.
2. Аднасяльчанін. Словы [маладога мужчыны] мелі вялікі ўплыў на сваіх сяльчан. Мурашка.
сяля́ва, ‑ы, ж.
Рыба сямейства ласасёвых; рапушка еўрапейская.
сяля́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Жан. да селянін.
сяля́нскі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да селяніна, належыць, уласцівы яму. Сялянская гаспадарка. □ Па кожную .. сялянскую сям’ю прыпадала не больш двух-трох гектараў зямлі, ды і то самай горшай. Бялевіч. Дзед арандаваў старую сялянскую хатку з гародам для бульбы. Бядуля. Пан Крулеўскі лічыў сябе знатаком сялянскай псіхалогіі. Колас.
сяля́нства, ‑а, н.
Клас сялян. Саюз пралетарыяту з сялянствам. □ Сялянства, у тым ліку і беларускае, пад кіраўніцтвам рабочага класа ўсё шырэй і шырэй уцягваецца ў барацьбу супроць самадзяржаўя. Каваленка. // У дарэвалюцыйнай Расіі — сялянскае саслоўе. Паходзіць з сялянства. // зб. Сяляне. Тут [у карчме] п’янствавала навакольнае сялянства. Бядуля.
сям, прысл.
У выразах: то там, то сям; там і сям гл. там.
сяме́йка, ‑і, ДМ ‑мейцы; Р мн. ‑меек; ж.
1. часцей іран. Памянш. да сям’я (у 1 знач.); тое, што і сям’я (у 1 знач.). За бацькавым сталом збіралася ладная сямейка, ажно адзінаццаць душ. С. Александровіч.
2. Памянш.-ласк. да сям’я (у 3 знач.). [Бабейка:] — Сямеек пару пчол прывязу. Хадкевіч. У быльніку агарода, пад вокнамі, таўкліся сямейкі чырванагрудых снегіроў. Ракітны. [Рака] агібае срэбнай падковай сямейку прысадзістых хвоек. Бядуля.
сяме́йна, прысл.
Сям’ёй, у сям’і. — Як ні кажыце, а сямейка жыць куды выгадней, чым аднаму, — загаварыў раптам загадчык млына, пазіраючы, як жонка раскладвае на разасланым абрусе закусь. Лупсякоў.
сяме́йнасць, ‑і, ж.
1. Стан сямейнага (у 1 знач.); сямейны спосаб жыцця, быту.
2. Разм. Заганны прынцып падбору кадраў, размеркавання працы і пад., калі перавага аддаецца родзічам, сябрам, знаёмым. Барацьба з сямейнасцю ва ўстановах.