Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

спраку́дзіцца, ‑джуся, ‑дзішся, ‑дзіцца; зак.

Разм.

1. Схібіць, учыніць што‑н. непажаданае, дрэннае. [Аўлас:] — Ведама, .. гаспадар быў. Не тое, што бясхлебнік які, а гаспадар! Калі што якое, калі б прыйшлося і спракудзіўся — ён гаспадаркай сваёй мог выручыцца. Баранавых.

2. Дапусціцца да ліха, праштрафіцца. Бяда ўжо надыходзіла, бо трэба было .. [Эльзу] да шлюбу весці барзджэй, затое, што дапусцілася да ліха .. Спракудзілася дзеўка. Гарэцкі.

спраку́дзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак.

Разм.

1. Насваволіць, нагарэзнічаць, надзівачыць.

2. каму. Надакучыць, абрыдаць. [Фрося:] — Чужыя мы з табой, Мацей. Хочаш, гневайся, хочаш — не, спракудзіў мне ты... Пальчэўскі.

спрамяне́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. спрамяняць — спрамяніць і спрамяняцца — спрамяніцца.

спрамяні́цца, ‑меніцца.

Зак. да спрамяняцца.

спрамяні́ць, ‑мяню, ‑меніш, ‑меніць.

Зак. да спрамяняць.

спрамяня́льнік, ‑а, м.

Спец. Перадатчык светлавой, цеплавой або гукавой энергіі. Рукавы спрамяняльнік.

спрамяня́цца, ‑яецца; незак.

1. Тое, што і выпраменьвацца (у 1 знач.).

2. Зал. да спрамяняць.

спрамяня́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; незак.

Тое, што і выпраменьваць.

спрасава́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад спрасаваць.

2. у знач. прым. Які шчыльна злучаны, сціснуты пры дапамозе прасавання. З расчыненых дзвярэй пацягнула насустрач знаёмымі пахамі друкарскай фарбы і спрасаванай паперы. Хадкевіч. // Які зляжаўся, ушчыльніўся. На .. [партызан] з-пад конскіх капытоў падалі кавалкі спрасаванага снегу. Адамчык.

спрасава́цца, ‑суецца; зак.

Шчыльна злучыцца, сціснуцца ў выніку прасавання. // Зляжацца, ушчыльніцца пад цяжарам, ціскам. Сціснутая страшэнным цяжарам зямных пластоў, соль, і калійная і спажыўная, — спрасавалася, сплавілася ў суцэльны, без адзінай трэшчынкі, важкі і цвёрды камень. Чаркасаў.