Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

гольф, ‑а, м.

1. Распаўсюджаная ў Англіі гульня ў мяч, які стараюцца загнаць у ямку спецыяльнай палкай найменшай колькасцю Удараў.

2. толькі мн. (го́льфы, ‑аў). Кароткія штаны, якія зашпільваюцца пад каленам.

3. звычайна мн. (го́льфы, ‑аў). Панчохі да калена.

[Англ. golf.]

го́лядзь, ‑і, ж.

Гіст. Балцкае племя, якое ўпамінаецца ў старажытных летапісах 11–12 стст.

го́ман, ‑у, м.

Бязладны шум мноства галасоў. — На шчасце маладым! — урачыста падняўся сват, калі гоман і шум зноў крыху улёгся. Васілевіч. // перан. Пра спалучэнне прыродных гукаў. Беларусам, якія не дома, Пэўна, сніцца бароў нашых гоман. Лось. Раніца была ясная, росная, з птушыным гоманам і гудзеннем пчол. Хомчанка.

гомасексуалі́зм, ‑у, м.

Ненатуральнай палавая цяга да асоб свайго полу.

[Ад грэч. honos — падобны, аднолькавы і лац. sexualis — палавы.]

гомасексуалі́ст, ‑а, М ‑сце, м.

Той, хто схільны да гомасексуалізму.

гомасексуалі́стка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

Жан. да гомасексуаліст.

гомасексуа́льны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да гомасексуалізму. Гомасексуальныя схільнасці.

гон, ‑у, м.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. гнаць і гнацца.

2. Праследаванне звера на паляванні. Напрамак гону. □ Гэта былі кудлатыя мясцовыя аўчар[кі], лютыя, але няздатныя для гону. Самуйлёнак.

3. Спец. Паводзіны звера ў час шлюбнага перыяду. Перыяд гону лася.

•••

Бабровыя гоны (уст.) — месца, дзе вадзіліся і лавіліся бабры.

го́нар, ‑у, м.

1. Грамадская або маральная годнасць, тое, што выклікае ўсеагульную павагу. Выдатная праца — справа гонару кожнага грамадзяніна. □ Пераступіць граніцу са сцягам вызвалення ў руках, ці ж гэта не радасць, не гонар? Пальчэўскі. Але нідзе, Нідзе, мой дружа верны, Не спляміў я Наш гонар баявы. Кірэенка.

2. Павага, слава. Гонар пераможцам. □ — Як відаць, вы [Максім] багаты чалавек, — адказала гаспадыня, — такая акуратнасць робіць вам гонар. Машара.

3. Перавялічанае ўяўленне пра сваю годнасць; фанабэрыстасць, пыха. «О, чортаў шляхціц! — падумаў Якаў. — Столькі ў цябе гонару, што невядома, з якога боку прыступіцца...». Чарнышэвіч.

•••

Дошка гонару гл. дошка.

Збіць гонар гл. збіць.

Мець гонар гл. мець.

Робіць гонар гл. рабіць.

У гонар каго (высок.) — у знак павагі да каго‑н., ушанавання памяці аб кім‑н.

[Ад лац. honor.]

го́начнік, ‑а, м.

Тое, што і гоншчык (у 1 знач.). Аўтамабілісты-гоначнікі.