ло́жа 1, ‑ы, ж.
1. Месца ў глядзельнай зале, аддзеленае перагародкаю для невялікай колькасці асоб. У ложы паблісквалі маноклі і ордэнскія крыжы генералаў. Мехаў. Увечары .. [Эльга], нібы цень, прашмыгнула ў артыстычную ложу, забілася ў кут, каб не ўбачылі яе з залы. Мікуліч.
2. Уст. Аддзяленне масонскай арганізацыі.
[Фр. loge.]
ло́жа 2, ‑ы, ж.
Драўляная частка ружжа ці аўтамата, да якой прымацаваны ствол. Падняў я стрэльбу. Снег абцёр з рулі і ложы. Сачанка. Гэта быў невялікі, лёгкі і вельмі зручны аўтамат; ложа яго была аздоблена перламутрам, механізм ніколі не даваў асечкі. Шчарбатаў.
ло́жа 3, ‑а, н.
1. Паглыбленне ў грунце, па якім цячэ водны паток; рэчышча. Вось як цяпер, перада мною Устае куточак той прыгожа, Крынічкі вузенькае ложа. Колас.
2. Уст., паэт. Пасцель.
•••
Пракрустава ложа (кніжн.) — мерка, пад якую сілком падганяюць, прыстасоўваюць што‑н. (Ад імя міфічнага грэчаскага разбойніка Пракруста, які клаў захопленыя ім ахвяры на сваё ложа і абсякаў ногі тым, хто быў даўжэй ложа, а тым, хто карацей, выцягваў іх.)
ло́жавы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да ложы 2. Ложавыя кольцы вінтоўкі.
ло́жак, м.
Прадмет мэблі для сну ў выглядзе доўгай рамы з ножкамі і дзвюма спінкамі, на якую кладуцца матрац і пасцель. Драўляны ложак. Жалезны ложак. □ Хлопчык ляжаў на ложку, захутаны ў дзве коўдры. Хомчанка.
ло́жкавы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да ложка.
ло́зунг, ‑а, м.
1. Заклік, які выражае ў кароткай форме кіруючую ідэю, задачу, патрабаванне. Выставіць лозунг. □ Рабочыя пачынаюць пераходзіць ад эканамічных стачак да стачак палітычных, да арганізацыі палітычных дэманстрацый пад баявым лозунгам «Далоў самадзяржаўе!». «Полымя». // Вядучы, галоўны прынцып чаго‑н. Праз усю дакастрычніцкую творчасць .. [Купала] пранёс, як сцяг, свой гуманістычны лозунг «людзьмі звацца». Івашын.
2. Плакат з такім заклікам. Прыбраная сцягамі, лозунгамі на шырокіх чырвоных палотнішчах .. электрастанцыя стаяла, нібы ў казцы. Шамякін.
[Ням. Losyng.]
ло́зунгавы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да лозунга, уласцівы яму. Лозунгавы стыль.
лой, лою, м.
Нутраны тлушч (авечы, ялавічны). На зэдліку каля прыпека ляжаў стос жоўтых бліноў і пачаты кружок авечага лою. Дуброўскі.
ло́кан, ‑а, м.
Кучаравая ці завітая пасма валасоў. Ліда падымае галаву, адкідае з ілба цёмныя локаны. Колас.
ло́каць, ‑кця; мн. локці, ‑цяў; м.
1. Месца згібу рукі, дзе злучаецца плечавая косць з касцямі перадплечча. Глыбока ўздыхнуўшы, Чарнавус .. паставіў на калені локці і апусціў на далоні сваю жорсткую бараду. Кулакоўскі. Хвіліну .. [Максім і Васіль] ішлі моўчкі, датыкаючыся адзін аднаго локцямі. Шамякін. // Частка рукава, якая аблягае гэта месца. Падраны локаць.
2. Старадаўняй мера даўжыні, роўная прыблізна 0,5 метра.
•••
Кусаць (сабе) локці гл. кусаць.
Пачуццё локця гл. пачуццё.
ло́кцевы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да локця (у 1 знач.). Локцевы сустаў. Локцевы згіб. Локцевая косць.