Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

эмалье́р, ‑а, м.

Майстар па вырабу эмалі (у 2 знач.).

эмалье́рны, ‑ая, ‑ае.

Звязаны з вырабам эмалі (у 2 знач.). Эмальерная майстэрня.

эмана́цыя, ‑і, ж.

1. Выпраменьванне, выдзяленне чаго‑н. Эманацыя газаў.

2. Тое, што выпраменьваецца, выдзяляецца.

3. Першапачатковая назва радону.

[Лац. emanatio.]

эмано́метр, ‑а, м.

Прыбор для вымярэння эманацыі радыю.

[Ад слова эманацыя і грэч. metréō — вымяраю.]

эмансіпа́тар, ‑а, м.

Той, хто ажыццяўляе эмансіпацыю каго‑, чаго‑н.

эмансіпа́цыя, ‑і, ж.

Вызваленне ад якой‑н. залежнасці, прыгнёту; адмена якіх‑н. абмежаванняў. Адной з характэрных рыс светапогляду Скарыны было імкненне да эмансіпацыі ад заплеснеўшых царкоўна-феадальных традыцый, да абгрунтавання прынцыпаў развіцця царкоўна-феадальных традыцый, да абгрунтавання прынцыпаў развіцця свабоднай чалавечай асобы. Алексютовіч. // Грамадою рух у Заходняй Еўропе і дарэвалюцыйнай Расіі за роўныя правы жанчын з мужчынамі ў галіне грамадскага і працоўнага жыцця. За сваю эмансіпацыю, мне здаецца, жанчына дорага заплаціла: за ёй засталіся ўсе яе жаночыя абавязкі, і звыш таго, яна яшчэ ўзваліла на свае плечы вельмі многія мужчынскія. Сіпакоў.

[Лац. emancipatio.]

эмансіпі́раваны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад эмансіпіраваць.

2. у знач. прым. Які атрымаў эмансіпацыю. Эмансіпіраваная жанчына.

эмансіпі́равацца, ‑руецца; зак. і незак.

1. Стаць (станавіцца) эмансіпіраваным.

2. толькі незак. Зал. да эмансіпіраваць.

эмансіпі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., каго-што.

Правесці (праводзіць) эмансіпацыю; вызваліць (вызваляць) каго‑, што‑н. ад якой‑н. залежнасці. Эмансіпіраваць жанчын.

эмацыяна́льнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць і стан эмацыянальнага. Эмацыянальнасць музыкі. □ [Яўгенія Васільеўна], па сутнасці, дала паказальны ўрок літаратуры перад нябачнымі вучнямі, паказала, якім духоўным багаццем і эмацыянальнасцю павінен валодаць той, хто выбраў сабе педагагічную ніву. Хадановіч.