Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

спектраско́п, ‑а, м.

Прыбор для назірання спектраў.

[Ад лац. spectrum — бачнае і грэч. skopeō — гляджу.]

спектрафато́метр, ‑а м.

Прыбор для вымярэння паглынання, адбіцця або прапускання святла ў асобных участках спектра.

спектрафотаметры́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да даследавання аптычных спектраў рэчываў з дапамогай спектрафатометра. Спектрафотаметрычныя метады даследавання.

спектрафотаме́трыя, ‑і, ж.

Раздзел фотаметрыі, які вывучае спектральныя характарыстыкі цел.

спектро́граф, ‑а, м.

Спектраскоп з фатаграфічнай камерай.

[Ад лац. spectrum — бачнае і грэч. graphō — пішу.]

спектро́метр, ‑а, м.

Прылада для вымярэння аптычных спектраў з дапамогай фотаэлектрычных прыёмнікаў выпрамянення.

[Ад лац. spectrum — бачнае і грэч. metreō — вымяраю.]

спекульну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.

Разм. Аднакр. да спекуляваць.

спекулява́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. спекуляваць.

спекулява́ць, ‑люю, ‑люеш, ‑люе; незак., чым і на чым.

1. Займацца спекуляцыяй ​1 (у 1 знач.). Спекуляваць прамтаварамі. □ Бургамістр горада спекуляваў дражджамі, якія вырабляліся на Мінскім дражджавым заводзе. Новікаў. // Выкарыстоўваць складаныя абставіны для ўласнай нажывы. Спекуляваць на зніжэнні акцый.

2. перан. Неадабр. Дзейнічаць, выкарыстоўваючы што‑н. у карыслівых мэтах. Спекуляваць на давер’і. □ Нацыяналісты.., якія настойліва імкнуліся перацягнуць паэта [Янку Купалу] па свой бок, спекулявалі на нацыянальных праблемах. Ярош.

спекуля́нт, ‑а, М ‑нце, м.

1. Той, хто займаецца спекуляцыяй ​1 (у 1 знач.). Спекулянтаў Савецкая ўлада не гладзіла па галоўцы. «ЛіМ». Спекулянты і пастаўшчыкі харчоў нажывалі на народнай нястачы велізарныя прыбыткі. «Весці».

2. перан. Той, хто імкнецца выкарыстаць што‑н. у карыслівых мэтах.