Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

зды́хацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак. (часцей з адмоўем).

Пачаць ізноў спакойна і роўна дыхаць (пасля бегу, хады і пад.). — Не спяшайся так, кабеціна, — сунімаў .. [маці] Адам, пакашліваючы, — здыхацца не магу я... Якімовіч. / Пра хворага. Чалавек цяжка захварэў. Нешта падперла пад бакі, сціснула грудзі, твар увесь смыліць, як бы полымем збоку хто яго пячэ, і ніяк не здыхацца, і гаварыць нельга. Ермаловіч.

здыха́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да здохнуць.

здыхлі́на, ‑ы, ж.

Разм. Тое, што і здыхляціна (у 2 знач.). — Здыхліна, сорамна проста. Раней у мяне быў конь — во! М. Ткачоў.

зды́хля, ‑і, ж.

Разм. Тое, што і здыхляціна (у 2 знач.).

здыхля́к, ‑а, м.

Разм. Пра слабага, худога мужчыну.

здыхля́ціна, ‑ы, ж.

Разм.

1. Труп здохлай жывёліны. // зб. Мяса здохлай жывёліны; падла.

2. Пра слабага, худога, хваравітага чалавека. — Ты, здыхляціна, і гэткага мужыка не варта! Бядуля. // Пра замораную, худую жывёліну. Скора пасля таго, як жаніўся, [Васіль] прывёў каня — не здыхляціну, а каня — людзям на зайздрасць! Мележ.

зніма́нне і здыма́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. знімаць, здымаць.

зніма́цца і здыма́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да зняцца.

2. Зал. да знімаць, здымаць.

зніма́ць і здыма́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да зняць.