Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

во́латаўскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да волата; як у волата. Волатаўскія намаганні. Волатаўская сіла.

волевыяўле́нне, ‑я, н.

Кніжн. Выказванне сваёй волі, жадання. Свабоднае волевыяўленне народа.

во́ленс-но́ленс, прысл.

Кніжн. Тое, што і воляй-няволяй.

[Ад лац. volens — які жадае і nolens — які не жадае.]

во́лка,

Разм.

1. Прысл. да волкі.

2. безас. у знач. вык. Аб наяўнасці волкасці, сырасці. У лагчыне стала волка. □ З сіваватых павольных хмар церушылася на зямлю рэдзенькая імжа. Было зябка, волка. Асіпенка.

во́лкасць, ‑і, ж.

Разм. Насычанасць вільгаццю; вільгаць. Нечакана разнягодзілася, пайшлі дажджы, шэрасць і волкасць завалаклі далягляд. Сачанка.

во́лкі, ‑ая, ‑ае.

Разм. Вільготны, вогкі (вохкі). Волкі вецер. Волкая ноч. □ А з рэчкі ветрык вее волкі, Як веснік блізкага ўжо дня. Колас.

во́льна,

1. Прысл. да вольны (у 1, 2, 4, 5, 6, 8, 10 знач.).

2. Каманда на права трымацца ў страі свабодна. Стаяць вольна! □ — Вольна! — скамандаваў ён [Ягораў]. Байцы ўскалыхнуліся, ім перадалося хваляванне камандзіра. Краўчанка.

3. безас. у знач. вык. Аб адчуванні свабоды. Тут так вольна, так цікава, Што толькі тут ён і жыве. Колас.

•••

Вольна дыхнуць гл. дыхнуць.

вольнаадпу́шчанік, ‑а, м.

Гіст. Раб або прыгонны, адпушчаны на волю.

вольнаадпу́шчаніца, ‑ы, ж.

Гіст. Жан. да вольнаадпушчапік.

вольнаадпу́шчаны, ‑ая, ‑ае.

Гіст. Вызвалены ад рабства, прыгоннай залежнасці.