Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

плані́да, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.

1. Разм. уст. Доля, лёс. Клопікаў зноў з’явіўся быў на родных гарызонтах, але, як сам гаварыў ён, яго ўласная планіда пакацілася ўніз. Лынькоў.

2. Тое, што і планета (у 1 знач.). — Усё з зямлі жыве. Усё за яе трымаецца, і лішні ты чалавек на зямлі, калі не маеш свайго ўласнага месца на ёй, ці калі, скажам, цесна табе на такой вялікай планідзе. Галавач.

планіме́тр, ‑а, м.

Спец. Матэматычны прыбор для вымярэння плошчы плоскіх фігур.

[Ад лац. planum — плоскасць і грэч. metreō — мераю.]

планіметры́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да планіметрыі, да планіметра.

планіме́трыя, ‑і, ж.

Аддзел элементарнай геаметрыі, які вывучае ўласцівасці фігур, што ляжаць на плоскасці.

[Ад лац. planum — плоскасць і грэч. metreō — мераю.]

плані́раванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. планіраваць.

плані́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак.

Плаўна зніжацца на лятальным апараце. Скала недалёка, і цяпер можна спакойна планіраваць. Гамолка. // Паступова і плаўна зніжацца (аб птушках). Плаўна планіруе каршун у сінім небе, карыстаючыся нябачнымі струменямі паветра. В. Вольскі.

[Ад фр. planer.]

планіро́вачны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да планіроўкі. Планіровачныя работы.

планіро́ўка, ‑і, ДМ ‑роўцы; Р мн. ‑ровак; ж.

Размяшчэнне асобных частак чаго‑н. у адносінах адна да другой. Міхась няўважліва слухаў, як брат гаварыў, што ён хутка паедзе на раён, каб там на месцы заняцца планіроўкай вёскі. Шахавец.

планіро́ўшчык, ‑а, м.

Работнік, які займаецца планіроўкай.

планіро́ўшчыца, ‑ы, ж.

Жан. да планіроўшчык.