здзе́клівы, ‑ая, ‑ае.
Які выражае, заключае ў сабе здзек. Здзеклівыя адносіны. Здзеклівыя словы. Здзеклівая ўсмешка.
здзе́лачны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да здзелкі. Здзелачны запіс.
здзе́лка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.
Дагавор паміж дзвюма асобамі або арганізацыямі аб якіх‑н. узаемных абавязацельствах (звычайна гандлёвых). Гандлёвая здзелка. Зрабіць здзелку. □ Усё ўжо было ўладжана — і цана і парадак куплі-продажу, як раптам тэлеграма: здзелкі не адбудзецца. Быкаў. // Тайнае пагадненне аб якіх‑н. дзеяннях (звычайна нядобрых) на аснове ўзаемнай выгады; змова. Лозунг усенароднага ўстаноўчага схода сам па сабе, асобна ўзяты, ёсць у цяперашні час лозунг манархічнай буржуазіі, лозунг здзелкі паміж буржуазіяй і царскім урадам. Ленін.
•••
Здзелка з сумленнем — учынак супраць уласных перакананняў.
Міравая здзелка — прымірэнне бакоў на любой стадыі судовага працэсу.
здзе́льнасць, ‑і, ж.
Сістэма здзельнай работы.
здзе́льны, ‑ая, ‑ае.
Заснаваны на ўліку выкананай работы, выпрацаванай прадукцыі. Здзельная аплата. Здзельная работа. Здзельная прадукцыя.
здзе́льшчык, ‑а, м.
Рабочы або служачы, які выконвае здзельную работу.
здзе́льшчына, ‑ы, ж.
Здзельная работа; сістэма здзельнай аплаты. Групавая здзельшчына. □ — Кожны бярэ па баразне, — сказаў Веньямін. — Індывідуальная здзельшчына. Навуменка.
здзеравяне́лы і здзервяне́лы, ‑ая, ‑ае.
Цвёрды, як дрэва. Здзеравянелы атожылак. // Здранцвелы, анямелы (пра часткі цела). [Васіль] зусім выбіўся з сіл, залез у снег па пояс і не можа ўжо мясіць яго здзеравянелымі нагамі. Колас. Яўхім стомлена павёў плячамі, перагнуўся трохі назад — хацеў разварушыць здзервянелую спіну. Мележ.
здзеравяне́ць і здзервяне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Стаць цвёрдым, як дрэва. Быльнік засох і здзеравянеў. // Здранцвець, анямець (пра часткі цела). У Васіля хутка забалела спіна, здзервянелі рукі. Гаўрылкін.