Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні
абвгдеёжзійклмнопрстуфхцчшэюя
авеілмнопрсухю’
аоуыэ

крытык, ✂, м.

  1. Чалавек, які выступае з крытыкай чаго-н. (у 1 знач.).

    • Патрабавальны к.

  2. Спецыяліст, які займаецца разглядам і ацэнкай літаратурных, музычных, тэатральных і іншых твораў мастацтва.

    • Літаратурны к.
    • Тэатральны к.

крытыка, ✂, ж.

  1. Абмеркаванне, разбор чаго-н. з мэтай ацаніць вартасць, выявіць недахопы.

    • К..дапамагае выхаванню кадраў.
    • Не вытрымліваць ніякай крытыкі (быць нікуды не вартым).

  2. Літаратурны жанр, задачай якога з’яўляецца аналіз, ацэнка, тлумачэнне твораў мастацтва, навукі, літаратуры.

    • Музычная к.
    • К. і літаратуразнаўства.

  3. Адмоўнае выказванне пра што-н., аналіз недахопаў.

    • Падвергнуць крытыцы работу заатэхнікаў.

крытыкаваць, ✂; незак.

Падвяргаць крытыцы.

крытыкан, ✂, м. (неадабр.).

Чалавек, які схільны ўсё крытыкаваць, ва ўсіх бачыць адны недахопы.

|| ж. крытыканка, ✂.

|| прым. крытыканскі, ✂.

крытыканства, ✂, н. (неадабр.).

Прыдзірлівая, дробязная, павярхоўная і тэндэнцыйная крытыка.

крытыцызм, ✂, м. (кніжн.).

Крытычныя адносіны да чаго-н.

  • Дух крытыцызму.
  • Праявіць к.

крытычны​1 ✂ прым.

  1. Які заключае ў сабе крытыку.

    • Крытычныя заўвагі.
    • К. матэрыял.

  2. Здольны адносіцца да каго-, чаго-н. крытычна, з крытыкай (у 1 знач.).

    • К. розум.
    • Адносіцца крытычна (прысл.) да прапаноў.

|| наз. крытычнасць, ✂.

крытычны​2 ✂ прым.

  1. Пераломны, які знаходзіцца ў стане крызісу.

    • К. момант хваробы.
    • Крытычная тэмпература (тэмпература пераходу цела з аднаго стану ў другі; спец.).

  2. Вельмі цяжкі, небяспечны.

    • Крытычнае становішча.

|| наз. крытычнасць, ✂.

крытэрый, ✂, м. (кніжн.).

Прызнак, на аснове якога даецца ацэнка чаму-н., робіцца класіфікацыя чаго-н.

  • К. для падзелу твораў мастацтва.
  • К. для вызначэння пераможцаў.

крыўда, ✂, ж.

Несправядлівы папрок, грубы ўчынак, дапушчаная абраза ў дачыненні каго-н.

  • Быць у крыўдзе на каго-н. (крыўдзіцца).
  • Не даць у крыўду каго-н. (заступіцца за каго-н., не даваць быць пакрыўджаным).
  • Не ў крыўду хай будзе сказана (не варта злавацца на сказанае).