Verbum

крыць, ✂; незак.

1. Рабіць страху, дах.

   • К. хлеў.
   • К веранду.

2. Рэзка, груба крытыкаваць, лаяць (разм.).

   • К. недахопы.

◊

• Крый бог (божа) (разм.) — ужыв. як засцярога ад чаго-н., як забарона рабіць што-н. небяспечнае.

• Крыць матам каго (разм.) — лаяць груба.

• Няма чым крыць (разм.) — няма чаго сказаць у адказ, у апраўданне.

• Няхай бог крые (разм.) — ужыв. як пажаданне, пазбаўленне ад чаго-н. дрэннага.

|| зак. накрыць, ✂ і пакрыць, ✂.

крычаць, ✂; незак.

1. Моцным голасам выражаць унутраны стан.

   • К. ад болю.
   • Крычаць, што аж у Крычаве чуваць!

2. Гучна гаварыць.

   • Не трэба к., гавары спакойна.

3. Гаварыць з кім-н. рэзкім тонам, лаяць каго-н.

   • К. на дзяцей.

4. перан. Шмат гаварыць пра што-, каго-н., многа пісаць у друку, прыцягваючы агульную ўвагу.

   • Так і крычаць газеты аб перамогах.
   • Аб такой падзеі нельга многа к.

◊

• Крычма крычаць (разм.) — вельмі моцна крычаць (ад страху, крыўды і пад.).

• Хоць гвалт (каравул) крычы (разм.) — пра цяжкае бязвыхаднае становішча.

|| аднакр. крыкнуць, ✂.

крышан, ✂, м.

Адрэзаны плоскі кусок чаго-н. ядомага.

• К. хлеба.

крышанка, ✂, ж. (абл.).

Што-н. крышанае, здробленае.

• К. з хлеба з квасам.

крышачку, прысл.

Нямнога, трошкі.

крышку, прысл.

Тое, што і крыху.

крыштале...

Першая частка складаных слоў са знач. які мае адносіны да крышталёў, напр. крышталепадобны, крышталегідрат, крышталекераміка, крышталеўтварэнне.

крышталізавацца, ✂; зак. і незак.

1. Ператварыцца (ператварацца) у крышталі.

2. перан. Набыць (набываць) пэўныя ўстойлівыя формы (кніжн.).

   • Крышталізуюцца новыя ідэі.

|| зак. выкрышталізавацца, ✂ і закрышталізавацца, ✂.

|| наз. крышталізацыя, ✂.

крышталізаваць, ✂; зак. і незак.

Ператварыць (ператвараць) у крышталі.

|| зак. закрышталізаваць, ✂.

|| наз. крышталізацыя, ✂.

крышталь, ✂, м.

Цвёрдае цела, якое мае ўпарадкаваную сіметрычную будову.

|| памянш. крышталік, ✂.

|| прым. крышталічны, ✂ і крыштальны, ✂.