Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

харашэць, ; незак.

Станавіцца больш прыгожым, прывабным.

  • Дзяўчынка з кожным днём харашэе.
  • Харашэе наш родны Мінск.

|| зак. пахарашэць, .

харваты, , м.

Паўднёваславянскі народ, які складае асноўнае насельніцтва Харватыі.

|| ж. харватка, .

|| прым. харвацкі, .

харкаць, ; незак. (разм.).

Кашляючы, выплёўваць макроту.

  • Х. крывёю.

|| аднакр. харкнуць, .

|| наз. харканне, .

харкі, , н. (разм.).

Макрота, якая адхаркваецца.

харкота, , ж. (разм.).

Выплёўванне макроты.

харошы, (разм.).

  1. Прыгожы, прывабны.

    • Х. хлопец.
  2. Які вызначаецца станоўчымі якасцямі.

    • Х. ён чалавек.
  3. Добры, высакаякасны.

    • Харошая дарога.
  4. Дастойны, прыстойны.

    • Харошая кампанія.
  5. Дарагі, любы, мілы (у сяброўскім звароце).

    • А мой ты х.

|| памянш. харошанькі, .

хартыя, , ж.

  1. Старадаўні рукапіс, а таксама матэрыял, на якім ён напісаны (спец.).

  2. Дакумент важнага грамадска-палітычнага значэння (кніжн.).

    • Вялікая х. вольнасцей.

харугва, , ж.

  1. У старажытнасці: баявы вайсковы сцяг.

  2. Замацаванае на доўгім дрэўку палотнішча з вобразамі святых, якое носяць у час рэлігійных шэсцяў.

харунжы, , м.

  1. Казацкі афіцэрскі чын, роўны падпаручніку, ужываецца і ў сучасных арміях некаторых краін, а таксама асоба, якая мела такі чын.

  2. Сцяганосец у войску (гіст.).

харч, , м.

  1. звычайна мн. Тое, што спажываць, чым жывяцца, ежа.

    • Мясны х.
    • Нешта ж ты змізарнеў на гарадскіх харчах.
  2. Корм для жывёлы.

    • Нарыхтаваць харчу жывёле на зіму.
  3. перан. Тое, што з’яўляецца крыніцай роздуму, разважанняў.

    • Даць х. для роздуму.

  • На харчах святога Антонія (разм. жарт.) — недаядаючы, галадаючы.

|| прым. харчовы, .