Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

СкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

Мы́льня ’месца, дзе мыюць, прамываюць што-небудзь’ (ТСБМ, Др.-Падб.), маг. ’лазня’, капыл. мы́лня ’тс’ (Яшк.), ст.-рус. мыльня, мыльна, мыльно ’лазня’ (XVI ст.). Утворана ад мы́йня. Да мыць (гл.). Аб мене ‑й‑ > ‑лʼ‑ гл. Карскі, 1, 322.

Мы́льца, мыльцы ’гарохавы кісель, густая каша з гарохавай мукі’ (Нас., Касп., Анім. дад.). Да мыла (гл.). Названа так паводле формы, падобнай да кавалачкаў самаробнага мыла: кашу, пасля таго як яна застыне, рэзалі на кавалачкі і елі з канапляным алеем.

Мы́льцы, мыльцы ’бульбянікі (аладкі з тоўчанай бульбы)’ (ветк., Мат. Гом.). У выніку кантамінацыі мьільца і млінцы (гл.).

*Мыльча́к, мыльчяк ’рыба-самец са спермай’ (Клім.). Утворана ад малаччик. Да малако (гл.). Параўн. малачийη.

Мыльчуга́н ’малец-падростак’ (мсцісл., З нар. сл.). З рус. мальчуган ’тс’.

Мы́льчык ’пояс паміж дзвюма кроквамі’ (кам., Нар. сл.; брэсц., Сл. Брэс.). У выніку кантамінацыі лексем мыч і вільчык (гл.): рэаліі, названыя імі, знаходзяцца блізка паміж сабой.

Мы́ляр, мылёр, мёляр ’доўгі, мелкі капец бульбы’ (зах.-палес., Нар. лекс., Сл. Брэс.). Да мілёр (гл.).

Мыля́ць ’варушыць губамі’ (ТСБМ). Да му́ляць (гл.). Параўн. рус. разан. му́лить ’паволі гаварыць’.

*Мы́мліць, мы́млыты ’жаласна прасіць, скардзіцца’ (драг., З нар. сл.). Гукапераймальнае. Магчыма, утворана ад мама.

Мы́мра, мсцісл. мы́мря ’злюка, надутая ад крыўды’ (З нар. сл.), ’маўклівы чалавек’ (івац., Сл. Брэс.). Рус. цвяр., пск., калін. мы́мра ’пануры, сумны чалавек’, цвяр. ’плаксун’, укр. ми́мря, ми́мрій ’мармытун’. Гукапераймальнае. Параўн. му́мрыць (гл.) і аналагічныя ўтварэнні: укр. ми́мрити (ма́мрати, мо́мрити), рус. мы́мреть, польск. mumrać і інш. (Бернекер, 2, 75; Брукнер, 348; Фасмер, 3, 9). Параўн. таксама мумра.