Verbum

◎ Мяншэць, меншаць ’рабіцца меншым’ (ТС). Укр. мёншати, рус. смал. меньшёть, пск. цвяр. меньшить. Разам з польск. mniejszeć ’тс’ складаюць адзіны арэал лексемы, утворанай ад прыслоўя менш. На іншай слав. тэрыторыі — з прыстаўкамі або ад меней.

◎ Мяню́шацца, мянюшкацца ’дражніцца, абзывацца’ (шчуч., гродз., Сцяшк. Сл.). Да мянушка (гл.).

◎ Мяню́шкі, мянушкі ’мінушкі звычайныя, Chrysosplenium alternifolium L.’ (гродз., віц., Кіс.). Да мінушкі (гл.).

◎ Мяню́шчыць ’лаяць’ (шчуч., гродз., Сл. ПЗБ). Утворана ад мянушка: ’абзываць па мянушцы’ > ’лаяць’.

Мяня́ць ₁, меня́ць ’абменьваць’, ’рабіць іншым’, мяняла, меняйло ’той, хто займаецца абменам грошай, адных рэчаў на другія’ (ТСБМ, Яруш., Сл. ПЗБ, ТС), міня́ньне ’абмен’ (Рам. 7). Укр. міня́ти, міни́ти, рус. меня́ть, ст.-рус. мѣняти, польск. mienić, mieniać, н.-луж. měniś, в.-луж. měnjeć, чэш. měniti, славац. meniť, славен. ménjati, серб.-харв. мијѐнити; макед. мени ’змяніць’, менува ’мяняць’, балг. меня, ст.-слав. мѣнити. Прасл. měniti, роднаснае да літ. maĩnas, mainaĩ ’мена’, лат. maĩnît ’мяняцца’, гоц. gamains, лац. commūnis ’агульны’, mainikáu̯ti ’займацца перакупніцтвам’, лат. maĩnît ’мяняцца’, ст.-інд. máyatē ’мяняе, і.-е. *mei ’тс’ (Міклашыч, 195; Бернекер, 2, 48; Фасмер, 2, 600; Бязлай, 2, 177–178).

Мяня́ць ₂ ’гаварыць абы-што, недарэчнае; малоць языком’ (свісл., Сл. ПЗБ), ст.-бел. мѣнити ’называць, казаць, гаварыць няпраўду, узводзіць паклёп’ (Літ. статут 1529 г.). Укр. поміни́ти ’абяцаць’, польск. nad‑mienić ’згадаць’, палаб. menăm, н.-луж. měniś, в.-луж. měnić ’думаць, меркаваць’, чэш. míniti, славац. mieniť, славен. meníti/méniti ’тс’, серб.-харв. кайк. meniti se, чак. miniti, шток. намијѐнити ’паправіцца’, доме́нути се ’дамовяцца’, макед., балг. у кампозітах, ст.-слав. мѣнити. Прасл. měniti ’помніць’. Паводле вакалізму з’яўляецца роднасным да ст.-в.-ням. meina ’сэнс, думка, меркаванне’, meinem ’думаць, меркаваць’, новав.-ням. meinen, ст.-ірл. māin ’жаданне’, ірл. moin ’погляд, адносіны’, уэльск. mwyn ’густ’. Да і.-е. *men‑ (Мее, MSL, 13, 364; Фрэнкель, 455; Покарны, 726; Бязлай, 2, 177; Махэк₂, 363).

◎ Мяпу́шка ’кончык (пальца)’ (б.-каш., Мат. Гом.). Да мякушка < смяккі (гл.).

◎ Мяра́нка ’невялікая яма, запозненая вадой’ (лях., Сл. Брэс.). Да прасл. тегпа (укр. мерена, мерёнька ’жабіна ікра’), якое з уграфін. моў. Параўн. хантыйск. марэн, мансійск. ма°рнэ ’ікра’, ’жабіны малькі’ (ЕСУМ, 3, 440).

◎ Мярва́ ₁, мэрви, мерай ’іл’ (Нікан.; лельч., Нар. лекс.). Да мёрва©.

◎ *Мярва́ ₂, ельск., нараўл., браг. мерей ’памяты, зблытаны лён’ (ЛАПП). Да мёрва ₂ (гл.).

◎ Мярдва́ ’татары’ (лях., Сл. ПЗБ). Да этноніма мардви < і рус. мордай (Фасмер, 2, 653). Параўн. бел. мардва ’дзеці’ (гл.) і смал. мордвин ’свавольнік’, а таксама рус. мордвин і татарин ’дзядоўнік’, ’чартапалох’.

*Мярза́вы, мерза́ву, мерзе́ны ’агідны, дрэнны’ (ТС), мярзя́ва ’нягоднік, паганец’ (Ян.), укр. мерзе́нний, мерзосві́тний, рус. мерзкий, ст.-рус. мьрзъкъ, чэш., славац. mrzký, славен. mŕzək, серб.-харв. мр̏зак, макед. мрзешен, мрзешник, ст.-слав. мръзъкъ. Звязана з мёрзнуць, мароз (Фасмер, 2, 603), параўн. алб. mardhem ’дрыжу ад холаду’, marth ’мароз’. Параўн. аналагічна чэш. osiuditi ’выклікаць агіду’, ostuda ’сорам’ — рус. студить, ням. Schauder ’дрыготка’ і ’жах, агіда’. Супраць такіх паралелей выступае Махэк₂ (381) і звязвае чэш. mrzeti з ц.-слав. мръсьнъ ’гідкі, агідны, жудасны’.