Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

улюбёна, прысл.

Выражаючы любоў; любоўна. Подпіс атрымаўся закручасты, і Міхась, адставіўшы руку, улюбёна глядзеў на яго. Савіцкі.

улюбёнасць, ‑і, ж.

Стан улюбёнага. Працуючы з Апанасам Мітраховічам, паступова адчула гэту ўлюбёнасць у будаўнічую справу і Марыя Макарэвіч. Васілевіч.

улюбёнец, ‑нца, м.

Той, каго асабліва любяць, цэняць; пястун, любімчык. Пан загадаў вяселле свайго ўлюбёнца адзначыць багатым і вясёлым банкетам. Машара. Хлопчык усцешыўся, пагладзіў вялікага адгадаванага ката, князевага ўлюбёнца. Гарэцкі.

улюбёнка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Жан. да улюбёнец.

улюбёны, ‑ая, ‑ае.

1. Закаханы ў каго‑н. Калі салдаты пайшлі, Лёдзя, улюбёная на той момант у Пракопа, з нейкім асаблівым уздымам узялася за работу. Карпаў. // у знач. наз. улюбёны, ‑ага, м.; улюбёная, ‑ай, ж. Той (тая), хто закаханы ў каго‑н. [Патуцька:] — А гэты... улюбёны твой што — таксама на семінар? — Улюбёны? — дзяўчына ўскінула бровы і ўсміхнулася: Які ўлюбёны? Ці вы жартуеце? Ракітны. // Ачараваны, захоплены кім‑, чым‑н. Валодзька па-дзіцячы быў улюбёны ў.. [Корзуна], як у добрага казачніка. Кірэйчык. [Сакратар:] — Вёсцы трэба не проста людзі, а здольныя людзі, здольныя арганізатары, людзі, улюбёныя ў зямлю. Гаўрылкін.

2. Такі, якому аддаецца перавага ў параўнанні з чым‑н. іншым; аблюбаваны. Улюбёная страва. □ Простыя людзі, радавыя працаўнікі сталі ўлюбёнымі героямі паэзіі Броўкі. «Полымя». Гэта вуліца часта вадзіла Ільіча на Жураўліную горку — яго ўлюбёнае месца адпачынку. Сіпакоў. Маральная і філасофская алегорыя была ў Я. Коласа адным з улюбёных сродкаў мастацкага абагульнення жыццёвых назіранняў. Казека.

улюбі́цца, улюблюся, улюбішся, улюбіцца; зак.

Закахацца ў каго‑н. [Люднікаў:] Дык чаго ты плакала, можа, улюбілася ў каго? [Ніна:] Я не ўлюбілася. Кучар. // Захапіцца чым‑н., паддацца хараству чаго‑н. Улюбіцца ў кнігі. □ Ленінград! Я ўлюбіўся ў тваю прыгажосць! Ставер. Але мы, улюбіўшыся насмерць у шляхі, пракладзеныя ў заўтра, навучылі песню разумець, што ў змаганні і загінуць варта. Таўлай.

улюбі́ць, улюблю, улюбіш, улюбіць; зак., каго-што.

1. Прымусіць каго‑н. пакахаць сябе. Дзяўчына ўлюбіла ў сябе хлопца.

2. Разм. Палюбіць што‑н., захапіцца чым‑н. Я ўлюбіў кнігі з дзяцінства.

улю́блівасць, ‑і, ж.

Схільнасць лёгка і часта ўлюбляцца.

улю́блівы, ‑ая, ‑ае.

Які лёгка і часта ўлюбляецца. Хоць калісьці яшчэ дванаццацігадовым хлапчуком я закахаўся ў сваю настаўніцу, аднак па натуры я быў не ўлюблівы. Карпюк.

улюбля́цца, ‑яюся, ‑яешся, ‑яецца.

Незак. да улюбіцца.