Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

узвадны́, ‑ая, ‑ое.

Спец. Які мае адносіны да узвода ​2 (у 2 знач.). Узвадная спружына.

узва́жаны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад узважыць.

узва́жванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. узважваць — узважыць.

узва́жвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да узважыцца.

2. Зал. да узважваць.

узва́жваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да узважыць.

узва́жыцца, ‑жуся, ‑жышся, ‑жыцца; зак.

Вызначыць сваю вагу пры дапамозе вагаў; зважыцца. На вагі не адважыцца Ісці сама «мадам» [свіння]. Не так і лёгка ўзважыцца Трынаццаці пудам! Барадулін.

узва́жыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; зак., каго-што.

1. Вызначыць вагу, цяжар каго‑, чаго‑н. Па дарозе дадому стары прапанаваў зайсці ў краму і ўзважыць ляшча. Ляўданскі. Клара ўзяла скрутак, здзівілася яго лёгкасці, узважыла на руцэ і разгарнула. Хомчанка.

2. перан. Абдумаць, ацаніць што‑н. Паходня з брыгадзірамі ўзважыў усе магчымасці, улічыў нават кожнага падлетка, які мог быць карысны ў гэты час, каб управіцца з касьбой. Хадкевіч. Тамара не спала ўсю ноч, усё перадумала да драбніц, усё ўзважыла. Гроднеў.

узва́л, ‑а, м.

Узвышанае месца. Паляцеў з узвала старчма. □ Гелена прыпыніла рукой Арсеня, як яны ўзышлі на ўзвал, адкуль Дзвіна адкрылася вачам ва ўсёй сваёй светлай шырыні. Хадкевіч. Перада мною ўзнікла белая сцяна — вецер нагнаў у нізіну снег і ён асеў крутым узвалам. Савіцкі.

узвалака́нне, ‑я, н.

Разм. Дзеянне паводле знач. дзеясл. узвалакаць — узвалачы.

узвалака́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да узвалачыся.

2. Зал. да узвалакаць.