Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

нікагу́сенькі, займ.

Разм. Узмацняльная форма да нікога. Мы крочылі па пясчаным раздоллі і нікагусенькі не баяліся! Лось.

нікаці́н, ‑у, м.

Наркатычнае рэчыва, якое маецца ў тытуні.

[Фр. nicotine. Ад імя французскага дыпламата XVI ст. Nicot, які ўпершыню прывёз тытунь у Францыю.]

нікаці́навы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да нікаціну. Нікацінавы пах. // Які мае ў сабе нікацін. Нікацінавая кіслага.

ні́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Абл. Шукаючы каго‑, што‑н., заглядваць усюды. Больш за гадзіну калацілі.. [паліцыянты] хату: лазілі пад печ, шукалі на гарышчы, нікалі за засланку. Сабаленка. Напэўна [Андрэю Данілавічу] было не прывыкаць — лазіць самому па гаршках, нікаць па палічках, карацей кажучы, займацца самаабслугоўваннем. Ракітны.

ні́келевы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да нікелю. Нікелевы завод. // Які мае ў сваім саставе нікель. Нікелевыя руды. // Разм. Панікеліраваны. Нікелевы чайнік.

нікелі́н, ‑у, м.

1. Адна з нікелевых руд; чырвоны нікелевы калчадан.

2. Сплаў медзі і нікелю з дамешкамі жалеза, марганцу і цынку.

нікелі́навы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да нікеліну; зроблены з нікеліну. Нікелінавая руда. Нікелінавы дрот.

нікелірава́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. нікеліраваць.

нікелірава́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад нікеліраваць.

2. у знач. прым. Пакрыты слоем нікелю. У адным пакоі стаяў шырокі нікеліраваны ложак, а на ім — цэлая гара, аж пад столь, падушак. Арабей.

нікелірава́цца, ‑руецца; незак.

Зал. да нікеліраваць.