Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

гу́ба, ‑ы, ж.

Тоўсты, у форме капыта грыб, які паразітуе на дрэвах; чага.

губа́ 1, ы́; мн. гу́бы, гу́б, Да́м; ж.

Скурна-мускульная рухомая складка, якая ўтварае край рота. Верхняя губа. Ніжняя губа. Сціснуць губы. Цмокаць губамі.

•••

Заячая губа — прыроджанае ненармальнае раздваенне верхняй губы ў чалавека.

З пенай на губах гл. пена.

Малако на губах не абсохла у каго гл. малако.

Надзьмуць губы гл. надзьмуць.

Развесіць губы гл. развесіць.

губа́ 2, ы́; мн. гу́бы, губ, Да́м; ж.

Назва марскіх заліваў і бухт на поўначы СССР. Обская губа. Кандалакшская губа.

губа́ 3, ы́; мн. гу́бы, губ, Да́м; ж.

Гіст. Адміністрацыйна-тэрытарыяльная акруга ў Рускай дзяржаве 16–17 стст., якая адпавядала пазнейшаму павету.

губа́ 4, ы́, ж.

Разм. Гаўптвахта. — Ну, раскіс. Нервы распусціў, барышня. Вернемся, — на трое сутак на губу. Крапіва.

гу́бавыя, ‑ых.

Сямейства грыбоў, якія звычайна паразітуюць на дрэвах.

губакве́тныя, ‑ых.

Сямейства раслін з двухгубым венчыкам, да якога адносяцца мята, шалфей і інш.

губа́сты, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і губаты. Вада сцякае серабрыстымі струменьчыкамі з губастай пысы [лася], з шырокай шыі, з мокрых бліскучых бакоў. В. Вольскі.

губа́сцік, ‑у, м.

Аднагадовая або шматгадовая травяністая расліна сямейства залознікавых з сінімі, чырвонымі або светла-жоўтымі кветкамі ў крапінку.

губа́ты, ‑ая, ‑ае.

Разм. З вялікімі тоўстымі губамі. Дома быў толькі адзін санлівы губаты хлопец, які ляжаў на ложку ў пінжаку і ботах. Мележ.

гу́бачніца, ‑ы, ж.

Прылада для намочвання пальцаў (звычайна пры падліку грошай).

губашлёп, ‑а, м.

Разм. груб. Пра чалавека з вялікімі адвіслымі губамі, якія перашкаджаюць яму выразна гаварыць. // Лаянк. Разява, разявака.

губвыканко́м, ‑а, м.

Гіст. Губернскі выканаўчы камітэт.

губерна́тар, ‑а, м.

1. Начальнік губерні у дарэвалюцыйнай Расіі.

2. Вышэйшая службовая асоба тэрытарыяльнай адзінкі (штата, дэпартамента і інш.) у сучасных буржуазных дзяржавах.

[Лац. gubernator.]