Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

пракламава́ць, ‑мую, ‑муеш, ‑муе; зак. і незак.

Кніжн. Абвясціць (абвяшчаць), аб’явіць (аб’яўляць). Пракламаваць канстытуцыя).

[Ад лац. proclamare — абвяшчаць.]

пракламацы́йны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да пракламацыі. Пракламацыйны лісток.

праклама́цыя, ‑і, ж.

Агітацыйны лісток палітычнага зместу. — А вось у мяне ёсць свежы лісток, — казаў той самы Сцёпка мужыкам і даставаў з-за пазухі пракламацыі. Колас.

[Ад лац. proclamatio — адозва, заклік.]

пракла́сці, ‑кладу, ‑кладзеш, ‑кладзе; ‑кладзём, ‑кладзяце; пр. праклаў, ‑клала; заг. пракладзі; зак., што.

1. Правесці, зрабіць, утварыць (дарогу, сцежку і пад.). Ніхто нават са старажылаў не памятае, калі праклалі чыгунку. Навуменка. Дарогу на вуліцу і ў хлеў Чачык праклаў цераз агародчык, дзе ламаў на дровы стары частакол. Пташнікаў. // перан. Адкрыць магчымасць доступу куды‑н., здзяйсняючы першы палёт, плаванне і інш. У космас праклалі дарогу, назад на зямлю знайшлі шлях. Машара.

2. Навесці на карту (курс, шлях і пад.). Пракласці новы курс на карце.

•••

Грудзьмі пракласці (пралажыць) сабе дарогу — барацьбой, пораадольваючы цяжкасці, дасягнуць чаго‑н.

Пракласці (пралажыць) дарогу — стварыць умовы для дасягнення чаго‑н., якой‑н. мэты, для росту, развіцця чаго‑н.

пракле́ены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад праклеіць.

пракле́іць, ‑клею, ‑клеіш, ‑клеіць; зак., што.

1. Прамачыць клеем, памагаць клеем. Праклеіць кардон.

2. і без дап. Клеіць што‑н. некаторы час. Праклеіць цэлы дзень канверты.

пракле́йванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. праклейваць — праклеіць.

пракле́йвацца, ‑аецца; незак.

Зал. да праклейваць.

пракле́йваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да праклеіць (у 1 знач.).

пракле́йка, ‑і, ДМ ‑клейцы; Р мн. ‑клеек; ж.

Дзеянне паводле дзеясл. праклейваць — праклеіць (у 1 знач.).