Verbum

імператры́ца, ‑ы, ж.

1. Вышэйшы тытул манархіні (царыцы). // Асоба, якая мае гэты тытул.

2. Жонка імператара.

імператы́ў, ‑тыва, м.

Кніжн.

1. Катэгарычнае патрабаванне, загад. Імператыў маралі. Этычны імператыў.

2. Тое, што і загадны лад (гл. лад ​²).

[Ад лац. imperativus — загадны.]

імператы́ўнасць, ‑і, ж.

Кніжн. Уласцівасць імператыўнага (у 1 знач.); катэгарычнасць. Імператыўнасць патрабаванняў.

імператы́ўны, ‑ая, ‑ае.

Кніжн.

1. Які патрабуе безумоўнага падпарадкавання, выканання. Імператыўны мандат. Імператыўны тон.

2. Які мае адносіны да імператыва (у 2 знач.). Імператыўная форма дзеяслова.

імпе́рскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да імперыі. Імперскі герб. Імперская канцылярыя.

імперфе́кт, ‑а, М ‑кце, м.

У граматыцы — прошлы час дзеяслова ў некаторых мовах, які выражае працягласць і незакончанасць дзеяння; прошлы незакончаны час.

[Ад лац. imperfectus — незакончаны.]

імпе́рыя, ‑і, ж.

1. Манархічная дзяржава на чале з імператарам. Расійская імперыя. Імперыя Карла Вялікага.

2. Буйная імперыялістычная каланіяльная дзяржава. Брытанская імперыя.

[Ад лац. imperium — улада, дзяржава.]

імперыя́л, ‑а, м.

Руская залатая манета (з 1775 г. вартасцю 10 рублёў, а пасля 1897 г. да рэвалюцыі — 15 рублёў).

[Ад лац. imperialis — імператарскі.]

імперыялі́зм, ‑у, м.

Вышэйшая і апошняя стадыя капіталізму, якая характарызуецца панаваннем буйных манаполій, барацьбой паміж буйнымі капіталістычнымі краінамі за крыніцы сыравіны і рынкі збыту, за чужыя тэрыторыі і эксплуатацыю іншых народаў, што прыводзіць да няспынных агрэсіўных войнаў за новы перадзел свету. Імперыялізм ёсць вышэйшая стадыя развіцця капіталізму. Ленін.

[Фр. impérialisme.]

імперыялі́ст, ‑а, М ‑сце, м.

Буйны капіталіст, які вядзе палітыку імперыялізму.

[Фр. impérialiste.]