Verbum

і́дал, ‑а, м.

1. Статуй, скульптура, якім язычнікі пакланяліся як бажаству. Дзікунскі ідал. □ Не веру ідалам паганым, Што выразаюць разьбяры, Бажкам не веру маляваным, Што мажуць фарбай маляры. Купала.

2. перан. Пра таго, хто з’яўляецца прадметам абажання або нізкапаклонства. Жанчына павінна быць жанчынай, а не муміяй, якая дзеля свайго ідала адраклася ад усяго зямнога. Лобан.

3. Лаянк. Нягоднік. — Жартачкі — сто гусей перадушыў — ідал! Ваданосаў.

[Ад грэч. eidōlon — скульптура, малюнак.]

ідалапакло́ннік, ‑а, м.

Той, хто пакланяецца ідалам (у 1 знач.).

ідалапакло́нніцкі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да ідалапаклонніка, ідалапаклонства.

ідалапакло́нства, ‑а, н.

Пакланенне ідалам як рэлігійны культ.

і́дальскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да ідала (у 1 знач.). Ідальскія капішчы.

ідыёма, ‑ы, ж.

Выраз, словазлучэнне, уласцівае толькі адной мове, якое не паддаецца даслоўнаму перакладу на другую мову з-за неадпаведнасці яго значэння значэнням састаўных элементаў, напрыклад, лынды біць — гультайнічаць, нічога не рабіць; даць лататы — уцячы.

[Грэч. iniōma — своеасаблівы выраз.]

ідыёт, ‑а, М ідыёце, м.

1. Разумова адсталы, недаразвіты, прыдуркаваты чалавек.

2. Разм. лаянк. Дурань, тупіца. Кюблер паморшчыўся, нібы ў яго моцна забалеў зуб, некага вылаяў: — Ідыёт! Заўсёды спяшаецца. Шамякін.

[Ад грэч. idiōtēs — невук.]

ідыётка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

Жан. да ідыёт.

ідыёцкі, ‑ая, ‑ае.

1. Уласцівы ідыёту (у 1 знач.). Ідыёцкі ўчынак. Ідыёцкі выраз твару.

2. Разм. Неразумны, дурны, бязглузды. Трапіць у ідыёцкае становішча.

ідыёцтва, ‑а, н.

Разм. Неразумнасць, бязглуздасць; ідыёцкі ўчынак. — Было б вялікім ідыёцтвам .. руйнаваць тыя гатовыя ўзоры гаспадаркі, да якой мы імкнёмся. Лобан.