Verbum

ідыёма, ‑ы, ж.

Выраз, словазлучэнне, уласцівае толькі адной мове, якое не паддаецца даслоўнаму перакладу на другую мову з-за неадпаведнасці яго значэння значэнням састаўных элементаў, напрыклад, лынды біць — гультайнічаць, нічога не рабіць; даць лататы — уцячы.

[Грэч. iniōma — своеасаблівы выраз.]

ідыёт, ‑а, М ідыёце, м.

1. Разумова адсталы, недаразвіты, прыдуркаваты чалавек.

2. Разм. лаянк. Дурань, тупіца. Кюблер паморшчыўся, нібы ў яго моцна забалеў зуб, некага вылаяў: — Ідыёт! Заўсёды спяшаецца. Шамякін.

[Ад грэч. idiōtēs — невук.]

ідыётка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

Жан. да ідыёт.

ідыёцкі, ‑ая, ‑ае.

1. Уласцівы ідыёту (у 1 знач.). Ідыёцкі ўчынак. Ідыёцкі выраз твару.

2. Разм. Неразумны, дурны, бязглузды. Трапіць у ідыёцкае становішча.

ідыёцтва, ‑а, н.

Разм. Неразумнасць, бязглуздасць; ідыёцкі ўчынак. — Было б вялікім ідыёцтвам .. руйнаваць тыя гатовыя ўзоры гаспадаркі, да якой мы імкнёмся. Лобан.

ідылі́чнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць ідылічнага.

ідылі́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да ідыліі (у 1 знач.). Ідылічны жанр.

2. Мірны, ціхі, спакойны; нічым не засмучаны. Ідылічны настрой. □ У пакой улятаў лагодны шум вясковага лесу, наперабой спявалі птушкі, але гэты ідылічны малюнак не супакойваў. Шчарбатаў. Ну, бываюць такія ідылічныя сем’і, дзе б пражылі век, ні разу ні ў чым не ўсумніўшыся, не засумаваўшы; без адзінага папроку і непаразумення? Кірэенка.

іды́лія, ‑і, ж.

1. Невялікі літаратурны твор, які ідэалізавана паказвае вясковы побыт на ўлонні прыроды.

2. Іран. Спакойнае, нічым не засмучанае, шчаслівае існаванне. Венцяроўцы жылі ціха і супакойна праз шмат дзесяткаў гадоў... Нішто не парушала іх ідылію... Чарот.

[Ад грэч. eidyllion — карцінка.]

і́дыш, нескл., м.

Сучасная мова яўрэяў Усходняй і Цэнтральнай Еўропы, якая мае ў сваёй аснове нямецкія дыялекты.

[Ад ням. judisch — яўрэйскі.]

ідыяматы́зм, ‑а, м.

Тое, што і ідыёма.