Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

прэс-клу́б, ‑а, м.

Клуб журналістаў.

прэс-падбо́ршчык, ‑а, м.

Сельскагаспадарчая машына, якая адначасова падбірае і прасуе сена, салому і пад.

прэс-пап’е́, нескл., н.

1. Адна з пісьмовых прылад у выглядзе бруска або выгнутай пласцінкі з прымацаванымі лісткамі прамакальнай паперы. Прамакнуць напісанае прэспап’е.

2. Цяжкі прадмет з бронзы, мармуру або якога‑н. металу і пад., якім прыціскаюць паперы, дакументы, каб яны не раскідаліся. [Рымар] пераклаў на стале нейкія паперы, прыціснуў іх прэс-пап’е. Арабей.

[Фр. presse-papiers.]

прэс-парашо́к, ‑шку, м.

Спец. Раздробненая пластмаса, з якой пад вялікім ціскам вырабляюць розныя прадметы. Гузікі з прэс-парашку.

прэс-фо́рма, ‑ы, ж.

Спец. Прыстасаванне для вырабу аб’ёмных рэчаў, дэталей шляхам прасавання.

[Ням. Pressform.]

прэс-цэ́нтр, ‑а, м.

Орган з’ездаў, нарад, спартыўных спаборніцтваў і пад., які забяспечвае карэспандэнтаў і каментатараў радыё і тэлебачання інфармацыяй. // Цэнтр карэспандэнтаў, акрэдытаваных дзе‑н.

прэ́тар, ‑а, м.

У Старажытным Рыме — прадстаўнік вышэйшай судовай улады.

[Лац. praetor.]

прэтарыя́нскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да прэтарыянцаў. Прэтарыянская гвардыя.

прэтарыя́нцы, ‑аў; адз. прэтарыянец, ‑нца, м.

У Старажытным Рыме — першапачаткова салдаты асабістай варты прэтара, а потым — салдаты імператарскай гвардыі. // Кніжн. Наёмныя войскі, якія служаць апорай улады, аснаванай на насіллі.

[Лац. praetoriani.]

прэтэндава́ць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; незак., на што.

1. Прад’яўляць свае правы на што‑н., дамагацца чаго‑н. [Берднікаў] не прэтэндаваў на кіруючую ролю ў той арганізацыі, якая была створана пры яго бліжэйшым удзеле. Мікуліч. Наплыў быў вялікі. На адно месца прэтэндавала да дваццаці чалавек. Губарэвіч. У нас ёсць яшчэ асобы, якія прэтэндуюць толькі на чын, на званне, а не на карысную для грамадства працу. Паслядовіч.

2. Дамагацца прызнання за сабой якасцей, асаблівасцей, якіх звычайна няма. Прэтэндаваць на талент. Прэтэндаваць на інтэлігентнасць.

[Ад лац. praetendere.]