Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

клешч, кляшча, м.

Невялікая членістаногая жывёліна класа павукападобных, якая паразітуе на целе чалавека, жывёлы, а таксама на раслінах.

•••

Кароставы клешч — клешч-паразіт, які выклікае і пераносіць каросту ў жывёл і чалавека.

клешчаві́на, ‑ы, ж.

Алейная расліна сямейства малачаевых, з насення якой здабываюць рыцыну.

клешчаві́нны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да клешчавіны. // Прыгатаваны з клешчавіны. Клешчавінны алей.

кле́шчы, ‑аў; адз. няма.

1. Металічны інструмент у выглядзе шчыпцоў для заходу і трымання гарачага металу. Кавальскія клешчы.

2. Драўляная частка хамута, якая складаецца з дзвюх кляшчын. Запрагаў сам гаспадар. Залуцкі ажно залюбаваўся, як Хрупак спрытна закладаў у гужы дугу і пасля адным махам зацягнуў супоню, упёршыся каленам у клешчы. Чыгрынаў.

3. У ваеннай справе — акружэнне ворага з двух бакоў. Раздзяліў [Сцяпан] атрад на дзве групы — адну паслаў налева ў абход Глушца, а сам з групай пайшоў направа, каб такім абходным манеўрам мястэчка ўзяць у клешчы. Пестрак.

клешчына́, ы́; мн. кляшчы́ны (з ліч. 2, 3, 4 клешчыны́), кляшчы́н; ж.

Адна з дзвюх драўляных частак хамута, якія сцягваюцца пад шыяй каня супоняй.

клеява́р, ‑а, м.

Той, хто варыць клей.

клеява́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.

1. Жан. да клеявар.

2. Пасудзіна для варкі клею.

клеява́рны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да клееварэння, звязаны з ім. Клеяварная вытворчасць.

клеява́рня, ‑і; Р мн. ‑рань; ж.

Памяшканне або прадпрыемства для варкі клею.

клеявы́, ‑ая, ‑ое.

Які мае адносіны да клею, уласцівы клею. Клеявы спосаб мацавання. Клеявы пах. // Прыгатаваны на клеі, з клеем. Клеявое мыла. Клеявая фарба. // Прызначаны для вырабу клею. Клеявы завод.