Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

узнаўля́цца, ‑яецца; незак.

1. Незак. да узнавіцца.

2. Зал. да узнаўляць.

узнаўля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе.

Незак. да узнавіць.

узнача́лены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад узначаліць.

узнача́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., каго-што.

Стаць на чале каго‑, чаго‑н., узяць на сябе кіраўніцтва кім‑, чым‑н. Узначаліць партызанскі атрад. Узначаліць будаўніцтва завода. □ Камандзір пяхотнага палка ўзначаліў усю групоўку. Няхай. Згуртавалі калектыў, узначалілі барацьбу за тэмпы і якасць камуністы і камсамольцы. Хадкевіч.

узнача́льванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. узначальваць — узначаліць.

узнача́львацца, ‑аецца; незак.

Зал. да узначальваць.

узнача́льваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да узначаліць.

узненаві́дзець, ‑віджу, ‑відзіш, ‑відзіць; зак., каго-што.

Разм. Тое, што і зненавідзець. [Лена] схавала гэтае пісьмо і ўсёю душою ўзненавідзела невядомую ёй Таню. Скрыган. Цаліна Фёдараўна ўзненавідзела тэлефон, які ў любую хвіліну падымаў з ложка яе мужа, адрываў яго ад сям’і. Паслядовіч.

узнепако́ены, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад узнепакоіць.

2. у знач. прым. Які знаходзіцца ў стане трывогі, непакою; устрывожаны, усхваляваны. Узнепакоеная Волька напісала бацькаваму суседу, і той адказаў, што бацька памёр. Чорны. // Які выказвае трывогу, непакой. Пільным, крыху ўзнепакоеным позіркам агледзеў [Тодар] дворык. Вышынскі.

узнепако́іцца, ‑коюся, ‑коішся, ‑коіцца; зак.

Разм. Прыйсці ў трывожны стан; устрывожыцца, усхвалявацца. — Трэба ісці, — раптам узнепакоілася Тэкля. Калюга.