Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

філе́й, ‑ю, м.

Тое, што і філе ​1 (у 1 знач.).

філе́йны 1, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да філе ​1 і філею. Філейная выразка. // Прыгатаваны з філе ​1. Філейная каўбаса.

2. Які мае адносіны да вырабу філе ​1 (у 2 знач.). Філейны цэх.

філе́йны 2, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да філе ​2, з’яўляецца філе ​2. Філейная вышыўка.

2. Прызначаны для вырабу філе ​2. Філейная іголка.

філёнга, ‑і, ДМ ‑нзе, ж.

Спец.

1. Тонкая дошка або фанера, якая ўстаўляецца ў дзвярную, паркетную або іншую раму.

2. Вузкая палоска, якая аддзяляе афарбаваную панель ад верхняй часткі сцяны. Працягнуць філёнгу.

[Ад ням. Füllung.]

філёр, ‑а, м.

Тайны паліцэйскі агент; сышчык, шпік. [Валодзя:] — Толькі будзьце асцярожны, тут апрача паліцыі многа філёраў і шпікоў. Машара.

[Фр. fileur.]

філёрскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да філёра, уласцівы яму. Філёрскі данос.

філігра́ннасць, ‑і, ж.

Уласцівасць філіграннага (у 2 знач.).

філігра́нны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да філіграні; выкананы ў выглядзе філіграні (у 1 знач.). Пільц узяў дзверы на ключ, выняў з шафы і паставіў на круглы філіграннае работы столік каля канапы пляшку французскага каньяку і дзве маленькія чарачкі. Васілёнак.

2. перан. Вельмі дакладны, да самых дробязей прадуманы, старанна і тонка выкананы. Артысты могуць здзіўляць, захапляць сваёй дасканалай тэхнікай, філігранным майстэрствам. Сабалеўскі.

3. Такі, на якім маецца філігрань (у 2 знач.). Філігранная папера.

філігра́ншчык, ‑а, м.

Спецыяліст па вырабу філіграні.

філігра́ншчыца, ‑ы, ж.

Жан. да філіграншчык.

філігра́нь, ‑і, ж.

1. Мастацкі ювелірны выраб з тонкага кручанага залатога, сярэбранага, меднага або іншага дроту, які мае выгляд карункаў.

2. Спец. Вадзяны знак на паперы. // Папера з такім знакам.

3. Накладныя металічныя ўпрыгожанні вокладак кніг.

[Фр. filigrane.]