прыпа́рванне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. прыпарваць — прыпарыць.
прыпа́рваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да прыпарыць.
прыпа́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.
1. Дзеянне паводле дзеясл. прыпарваць — прыпарыць (у 1 знач.).
2. Якое‑н. рэчыва, вадкае або цестападобнае, якое прыкладваецца гарачым да хворага месца. Маці яму і банькі ставіла і гарачыя прыпаркі рабіла, шкіпінарам націрала яго, а Лёньку з кожным днём усё больш і больш займала дух. Гроднеў.
3. перан. Разм. Лупцоўка; наганяй. — Ну і дасць жа табе бацька прыпарку, як раскажу. Пташнікаў.
•••
Як мёртваму прыпарка (паможа) — аб тым, што не можа дапамагчы, прынесці карысці.
прыпа́рніца, ‑ы, ж.
Абл. Перыяд найбольш напружанай працы, прыпар. — Так працавалі толькі ў прыпарніцу, а яны [калгаснікі] і цяпер узяліся. Броўка.
прыпа́рны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да прыпару, з’яўляецца прыпарам. Была душная прыпарная цішыня. Самуйлёнак. Сніць, мусіць, прыпарны дзень свой палетак, Жніўную песню — высокае жыта. Калачынскі.
прыпару́шаны, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад прыпарушыць.
прыпару́шваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да прыпарушыць.
прыпарушы́ць, ‑рушу, ‑рушыш, ‑рушыць; зак., што.
Тое, што і прыцерушыць (у 2 знач.). Снег прыпарушыў дарогу.
прыпа́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак.
1. што. Сагрэць чым‑н. гарачым і вільготным. Прыпарыць нарыў. Прыпарыць нагу.
2. Моцна прыпячы. Ёй [расе] шаптаў лазовы куст надрэчны: «Што блішчыш?.. Твой лёс недаўгавечны, Ледзьве сонца горача прыпарыць, Знікнеш ты, празрыстая, ў абшары...» Ляпёшкін. / у безас. ужыв. Прайшлі дажджы, прыпарыла. Бялевіч.
прыпа́с, ‑у, м.
1. Тое, што прыпасена; прыпасы. З вялікаю і незразумелаю асалодаю.. [Іван і Джулія] праглынулі хлеб — апошнюю рэштку свайго прыпасу. Быкаў. Але што той гурок, ці цыбуля, ці квас? Беднаваты тады быў у хаце прыпас. Арочка.
2. Сродак самаабароны (зброя і пад.). Напралом прывык ён перці, Хай жа прэ насустрач смерці, — Для гасцей такіх у нас Падрыхтаваны прыпас. Крапіва. Трэба бегчы ў леснічоўку, Браць прыпас і гнацца зноўку [за ваўком]. Калачынскі.
•••
Агнястрэльны прыпас — тое, што і агнястрэльныя прыпасы (гл. прыпасы ў 2 знач.).