Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

імперфе́кт, ‑а, М ‑кце, м.

У граматыцы — прошлы час дзеяслова ў некаторых мовах, які выражае працягласць і незакончанасць дзеяння; прошлы незакончаны час.

[Ад лац. imperfectus — незакончаны.]

імпе́рыя, ‑і, ж.

1. Манархічная дзяржава на чале з імператарам. Расійская імперыя. Імперыя Карла Вялікага.

2. Буйная імперыялістычная каланіяльная дзяржава. Брытанская імперыя.

[Ад лац. imperium — улада, дзяржава.]

імперыя́л, ‑а, м.

Руская залатая манета (з 1775 г. вартасцю 10 рублёў, а пасля 1897 г. да рэвалюцыі — 15 рублёў).

[Ад лац. imperialis — імператарскі.]

імперыялі́зм, ‑у, м.

Вышэйшая і апошняя стадыя капіталізму, якая характарызуецца панаваннем буйных манаполій, барацьбой паміж буйнымі капіталістычнымі краінамі за крыніцы сыравіны і рынкі збыту, за чужыя тэрыторыі і эксплуатацыю іншых народаў, што прыводзіць да няспынных агрэсіўных войнаў за новы перадзел свету. Імперыялізм ёсць вышэйшая стадыя развіцця капіталізму. Ленін.

[Фр. impérialisme.]

імперыялі́ст, ‑а, М ‑сце, м.

Буйны капіталіст, які вядзе палітыку імперыялізму.

[Фр. impérialiste.]

імперыялісты́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да імперыялізму. Імперыялістычны лагер. Імперыялістычная буржуазія. Імперыялістычныя дзяржавы. Імперыялістычная сістэма.

імперыялі́сцкі, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і імперыялістычны. Імперыялісцкая вайна.

імпланта́цыя, ‑і, ж.

Перасаджванне жывым арганізмам асобных клетак, тканак або цэлых органаў з наступным прыжыўленнем іх. Імплантацыя ныркі.

[Ад лац. in — у і plantare — саджаць.]

імпліка́цыя, ‑і, ж.

Прадстаўленне чаго‑н. у няяўным выглядзе.

[Лац. implicatio.]

імпліцы́тны, ‑ая, ‑ае.

Скрыты, не выказаны яўна, які падразумяваецца.

[Лац. implicite.]