Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

рысо́ршчык, ‑а, м.

Рабочы, спецыяліст па вырабу рысор.

рысо́ўка, ‑і, ДМ ‑ўцы, ж.

Дзеянне паводле дзеясл. рысавацца (у 3 знач.).

ры́ссю, прысл.

1. Алюрам, сярэднім паміж галопам і шагам (пра каня). Конь бяжыць рыссю, і колы аж глушаць вуліцу. Баранавых.

2. Разм. Хутка, бягом. Па дарозе ад Нёмана рыссю ідзе сувязны. Брыль.

рысу́нак, ‑нка, м.

Тое, што і малюнак. Рысунак сябрам спадабаўся. Яны палажылі яго ў канверт і адправілі пісьмо Жуку нелегальна. Ці атрымаў яго адрасат і як паставіўся да рысунка, сябры не дазналіся. Колас. — Я, таварыш інжынер, не магу разабрацца ў гэтых справах, я нідзе не вучылася, якія-небудзь вялікія там пабудовы бачыла толькі калі-небудзь на здымках, на рысунках. Чорны. Ёсць у апавяданні таксама цікавы псіхалагічны рысунак Веранікі і самога лірычнага героя, ад імя якога апавяданне вядзецца. Лойка.

рысь 1, ‑і, ж.

Хуткі алюр, сярэдні паміж галопам і шагам. Я падганяю каня лейцамі. Ён неахвоча пераходзіць на рысь. Асіпенка. Раптам ззаду [у Косціка] нечая моцная рысь. Азірнуўся — польскі коннік. Баранавых.

рысь 2, ‑і, ж.

Драпежная млекакормячая жывёліна сямейства кашэчых. Пасярод сцежкі ляжаў мёртвы алень, а над ім стаяла вялікая рысь. В. Вольскі.

рысяня́ і рысянё, ‑няці; мн. ‑няты, ‑нят; н.

Дзіцяня рысі.

ры́тар, ‑а, м.

1. Гіст. Прамоўца і настаўнік тэорыі красамоўства ў Старажытнай Грэцыі і Старажытным Рыме.

2. Кніжн. уст. Прамоўца, які гаворыць прыгожа, напышліва, але малазмястоўна. Ужо не халодны рытар і не ўмоўна-рамантычны паэт наогул, а жывы семнаццацігадовы юнак, прывабны ў сваёй шчырай усхваляванасці, закаханы «так шчыра, і так лёгка, і так сумна» паўстае перад намі. Бярозкін.

3. Вучань ці настаўнік па класу рыторыкі ў старой духоўнай семінарыі.

[Грэч. rhētōr.]

ры́тарскі, ‑ая, ‑ае.

Уст. Які мае адносіны да рытара, уласцівы яму. Рытарскі прыём.

ры́тарства, ‑а, н.

Уст. Здольнасць, уменне гаварыць прыгожа, эфектна, прымяняючы рытарычныя прыёмы.

ры́тарстваваць, ‑ствую, ‑ствуеш, ‑ствуе; незак.

Уст. Гаварыць эфектна, прыгожа, прымяняючы рытарычныя прыёмы.