Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

шыбну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак. і аднакр.

Тое, што і шыбануць.

шы́варат, ‑а, М ‑раце, м.

Разм. Каўнер. Максім засмяяўся сухім смехам ды ўзяў старасту за шыварат... Каваль.

•••

Шыварат-навыварат — не так, як трэба; наадварот.

шыво́к, шыўка, м.

Частка шва, якая знаходзіцца паміж двума праколамі іголкі. Цётка Насця, хутка сцелючы шывок за шыўком, заклапочана гаворыць. Палтаран.

шы́галле, ‑я, н., зб.

Абл. Ігліца. Хоць дождж і ў лесе вымачыў зямлю, але пад шатамі вялікіх дрэў было не мокра, прынамсі, шыгалле, якое ляжала тут скрозь, заставалася амаль сухое. Чыгрынаў.

шыдэ́лак, ‑лка, м.

Разм. Кручок для вязання.

[Польск. szydełko.]

шы́за,

1. Прысл. да шызы.

2. безас. у знач. вык. Пра шэра-блакітны колер паветра дзе‑н. У пакоі было шыза ад дыму.

шызава́ты, ‑ая, ‑ае.

З шызым адценнем, па колеру блізкі да шызага. У суботу падвечар на агародах закурэлі шызаватыя дымкі. Асіпенка. Шызаватая смуга, дамы паружавелі, і Яўген здагадаўся, што ўзыходзіць сонца. Карпаў.

шызагані́я, ‑і, ж.

Шматлікае бясполае размнажэнне ў прасцейшых і некаторых водарасцей.

[Ад грэч. schizō — раздзяляю, расшчапляю і gonē, gonéia — (за)раджэнне.]

шызакры́лы, ‑ая, ‑ае.

Які мае шызыя крылы. За Зоськай, нібы дружная стайка шызакрылых чаек, рушылі і астатнія дзяўчаты. Паслядовіч.

шы́засць, ‑і, ж.

Уласцівасць шызага. Дым усё больш і больш захінаў неба сваёй шызасцю, завалакваў вуліцу. М. Ткачоў.