штаб, ‑а; мн. штабы, ‑оў; м.
1. Орган кіравання войскам у часцях, злучэннях усіх відаў узброеных сіл, а таксама асобы, якія ўваходзяць у склад гэтага органа. Здаралася, што на адным дні штаб атрада мяняў некалькі месц. Кулакоўскі. Старыцу Паходня ўяўляў — ён разы два — тры быў у ёй, палі тут адзін час стаяў штаб партызанскай брыгады. Хадкевіч. // Памяшканне, збудаванне, у якім размяшчаецца такі орган. Новы камісар палка Яфім Фамін жыў тым летам у крэпасці. Начаваў у штабе. Кухараў.
2. перан. Кіруючы орган чаго‑н. Неўзабаве гэтая невялічкая хатка на ўскраіне вёскі зрабілася штабам буйнейшай будоўлі на Беларусі. Грахоўскі. На гэтым жа сходзе было абрана і праўленне калгаса і месца, дзе павінен быць калгасны штаб. Колас.
•••
Генеральны штаб — цэнтральны орган кіравання ўзброенымі сіламі.
[Ням. Stab.]
шта́ба, ‑ы, ж.
Разм. Жалезная паласа для запірання дзвярэй; завала.
шта́бель, ‑я; мн. штабялі, ‑ёў; м.
Роўна складзеныя ў адзін рад дошкі, бярвенні, будаўнічыя матэрыялы і пад. Абапал зямлянкі ляжалі штабялі сухога сасновага бярвення. Шамякін. Ля сцяны драўлянай прыбудовачкі гарбаціўся доўгі штабель цэглы. Савіцкі.
[Ад ням. Stapel.]
шта́бельны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да штабеля. Штабельныя пракладкі.
штабелява́нне, ‑я, м.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. штабеляваць.
штабелява́ны, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад штабеляваць.
штабелява́цца, ‑бялюецца; незак.
Зал. да штабеляваць.
штабелява́ць, ‑бялюю, ‑бялюеш, ‑бялюе; зак. і незак., што.
Скласці (складваць) у штабялі (дошкі, бярвенне, лес, будаўнічыя матэрыялы і пад.). Штабелявалі хлопцы шпалы — Сасны смалістыя брусы. Гаўрусёў.
штабі́ст, ‑а, М ‑сце, м.
Разм. Афіцэр штаба; штабны работнік. Хто прывык уяўляць савецкага афіцэра толькі воінам, камандзірам, штабістам, — той быў бы тут прыемна ўражаны. Брыль. [Міша Несцяровіч:] — Чуў, Сцяпан Міхайлавіч. У штабісты перавяліся. — Перайшоў, брат. Папрасілі ў абкоме. Мыслівец.
штабнава́ць, ‑ную, ‑нуеш, ‑нуе; незак., што і без дап.
Спец. Шыць, прашываць, прастрочваць што‑н. (звычайна на машынцы). Штабнавала [Міхля], бывала, на сваёй машынцы. Баранавых.