уду́шванне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. удушваць — удушыць.
уду́швацца, ‑аецца; незак.
Зал. да удушваць.
уду́шваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да удушыць.
уду́шлівасць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць і стан удушлівага.
2. Частае, цяжкае дыханне; удушша.
уду́шлівы, ‑ая, ‑ае.
1. Які выклікае ўдушша. Удушлівыя газы. // Які спірае дыханне, робіць яго цяжкім. Удушлівае паветра. □ Ахуталі ўсе бастыёны Агонь і ўдушлівы дым. Бачыла. Па густым і ўдушлівым паху канапель Багдан адчуў, што падыходзіць да Гугелевага агарода. Кулакоўскі. // перан. Які гняце, прыгнятае. Час, калі Мікалай Шчакаціхін пераступіў парог Маскоўскага універсітэта, быў навальнічна ўдушлівы. Ліс.
2. Такі, як пры ўдушшы. Усю зіму ледзь не ўсе палітвязні мелі хранічную прастуду і ўдушлівы кашаль. Машара.
уду́шша, ‑а, н.
Стан, пры якім спіраецца дыханне ў грудзях, не хапае паветра для дыхання. Валока аж захліпаўся ад удушша, грудзі разрываліся. Быкаў. [Тышкевіч] зачапіўся нагой за пянёк, задыхнуўся, упаў на зямлю, паміраючы ад удушша. Асіпенка.
удушы́цца, удушуся, удушышся, удушыцца; зак.
Разм.
1. Павесіцца. — Ну, страляй у мяне, каб ты ўдушыўся, а сяла не чапай, — крычала .. жанчына. Лобан.
2. Памерці ад чаго‑н. засеўшага ў горле.
удушы́ць, удушу, удушыш, удушыць; зак., каго-што.
Разм.
1. Павесіць каго‑н. [Мікіта:] — Ён яе [Марылю] у магілу загнаў... Удушыць яго мала за гэта! Брыль.
2. Сціснуўшы горла, спыніць дыханне; задушыць. // перан. Не даць развіцца чаму‑н., спыніць рознымі мерамі развіццё чаго‑н. Фашызм імкнецца ўдушыць рэвалюцыйнадэмакратычны рух народаў.
удушэ́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. удушыць.