смята́на, ‑ы, ж.
Густы і тлусты верхні слой сквашанага малака. Смятана з тварагом. Бліны са смятанай. □ Пад гарой аладак гнецца столік, І смятаны — аж па берагі. Панчанка.
смята́нка, ‑і, ДМ ‑нцы, ж.
1. Разм. Ласк. да смятана.
2. Верхні густы і тлусты слой малака; вяршкі. Зліць смятанку з малака. □ Мужу халаднічок на сыроватцы, а тварог ды смятанку — у горад. Пальчэўскі.
смята́ннік, ‑а, м.
Разм.
1. Пасудзіна для смятаны.
2. Круглы піражок са смятаннай начынкай.
3. Пра чалавека, які любіць смятану.
смята́нніца, ‑ы, ж.
Разм. Жан. да смятаннік (у 3 знач.).
смята́нны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да смятаны; прыгатаваны са смятаны, са смятанай. Смятанны соус.
смяхо́та, ‑ы, ДМ ‑хоце, ж., у знач. вык.
Абл. Смехата. — Ты падары мне фота, Я ж без цябе сумую. — Не хлопец, а смяхота, Паперу мець ахвота, — Бяры мяне самую! Барадулін.
•••
Да смяхоты — тое, што і да смешнага (гл. смешны).
смяхо́тнасць, ‑і, ж.
Разм. Уласцівасць смяхотнага. Смяхотнасць доказаў.
смяхо́тны, ‑ая, ‑ае.
Разм. Тое, што і смехатворны. А гэтая дубінка, з якою я так казырыўся на печы, здалася мне проста смяхотнаю. Колас.
смяхо́цце, ‑я, н., у знач. вык.
Разм. Тое, што і смехата; смех. — Вы хто? Добраахвотнікі? — запыталася дзяўчына.. — Будаўнікі мы, — адказаў Лявон.. — Ой, смяхоцце! Якія вы будаўнікі, землякопы вы... Асіпенка.
смяці́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Часцінка смецця; маленькая частачка чаго‑н. — Пастараемся, пан афіцэр, усё здзьмухнем, да пылінкі, да смяцінкі! — завіхаўся ля яго спрытны паліцай. Лынькоў. — Як.. [Кулінка]: дужа захварэла ці так сабе, з працы? — цікавілася Тамара, дастаючы тонкім пальцам з куточка вока нейкую смяцінку. Ермаловіч. Ніводнай ён [Міхеіч] мясцінкі Мятлой не абміне, Ніводнае смяцінкі Тут не пакіне. Не! Агняцвет.