Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

рыск, ‑у, м.

Спец. Дзеянне паводле знач. дзеясл. рыскаць.

ры́ска, ‑і, ДМ рысцы; Р мн. ‑сак; ж.

Памянш. да рыса; маленькая, тонкая рыса (у 1, 3 і 4 знач.). Спачатку бачу толькі твар, знаёмы да апошняй рыскі твар. Жычка. Слова «там».. [Лёня] падкрэсліў дзвюма рыскамі. Ваданосаў.

рыскавы́, ‑ая, ‑ое.

У выразе: рыскавы якар гл. якар.

ры́сканне, ‑я, н.

Спец. Дзеянне паводле знач. дзеясл. рыскаць.

ры́скаць, ‑ае; незак.

Спец. Ухіляцца ад курсу то ў адзін, то ў другі бок (пра судна).

рысклі́вы, ‑ая, ‑ае.

Спец. Які адвольна адхіляецца ад курсу ў правы ці ў левы бок (пра судна).

ры́слінг, ‑у, м.

1. Сорт белага вінаграду.

2. Белае сухое віно, атрыманае з гэтага вінаграду.

[Ням. Riesling.]

рысо́ра, ‑ы, ж.

Пруткая частка ў экіпажы, аўтамабілі, вагоне і пад. (звычайна ў выглядзе спружыны), якая знаходзіцца паміж восямі і кузавам і служыць для змякчэння штуршкоў пры яздзе. Конюх запрагае каня ў вазок на рысорах. Мурашка. Вагоны мякка на рысорах Скрыпяць. Калачынскі. Было відно, што калі яшчэ так праехаць, то не толькі шкло не вытрымае, а і рысоры наўрад ці астануцца цэлыя. Кулакоўскі.

[Фр. ressort.]

рысо́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.

1. Памянш. да рысора.

2. Разм. Каляска на высокіх рысорах. Увечары, калі .. [Міхась] блукаў на дварэ і чакаў брата, каб разам вячэраць, да іх хаты рыжы конь падкаціў добрую рысорку, на якой сядзелі Пятрусь і незнаёмы мужчына. Сіўцоў.

рысо́рны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да рысоры, прызначаны для рысор. Рысорная сталь. // З рысорамі. Запрогшы каля стайні ў рысорную каламажку варанога жарабка, Крумінь пакаціў па доўгаўскай дарозе. Броўка.