Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

праслаўля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе.

Незак. да праславіць.

прасла́ць, ‑сцялю, ‑сцелеш, ‑сцеле; зак., што.

Слаць некаторы час (гл. слаць ​2). Праслаць лён цэлы дзень.

прасле́даванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. праследаваць.

прасле́давацель, ‑я, м.

Той, хто праследуе каго‑н.

прасле́давацельніца, ‑ы, ж.

Жан. да праследавацель.

прасле́давацца, ‑дуюся, ‑дуешся, ‑дуецца; незак.

Зал. да праследаваць.

прасле́даваць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; незак., каго-што.

1. Гнацца за кім‑, чым‑н., стараючыся дагнаць, захапіць, знішчыць. Праследаваць звера. Праследаваць ворага. □ Фашысты больш не праследавалі .. [партызан], самі баяліся засады. Новікаў.

2. перан. Не пакідаць у спакоі, даймаць, мучыць. Здагадкі, адна страшнейшая за другую, неадчэпна праследавалі .. [Аніссю]. Лынькоў.

3. Учыняць ганенні каму‑н., прыгнятаць. Вядома, што царызм праследаваў усякія праяўленні нацыянальных асаблівасцей беларусаў. Лушчыцкі.

4. Спец. Аддаваць пад суд. Праследаваць у судовым парадку.

праслібізава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак., што і без дап.

Разм. Прачытаць па складах.

праслізну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак.

Тое, што і праслізнуць. Пакуль маці прыглядаецца да .. [вароны ў небе], Міколка наспявае вылезці з-пад тапчаноў і праслізнуцца ў дзверы пад самымі матчынымі рукамі. Лынькоў.

праслізну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.

1. Слізгаючыся, прайсці, праскочыць праз што‑н., паміж чым‑н. Пакуль я капаў, мае памочнікі так старанна перабіралі кожную грудку зямлі, што, бадай, і макавае зернетка не праслізнула б міма іх рук. Штыхаў.

2. Непрыкметна прайсці, прабрацца. Хвілінкі праз дзве зноў праслізнула фігура. Лабановічу здалося, нібы тая ж самая, што іх абганяла. Колас. Толькі Сымон Карызна выйшаў з дзвярэй свае кватэры, у іх ціхенька праслізнуў Галілей. Зарэцкі.