смуро́дзіць, ‑роджу, ‑родзіш, ‑родзіць; незак.
Разм. Распаўсюджваць смурод, непрыемны пах. На шафцы ў кухні шыпіць і смуродзіць газай прымус. Брыль.
•••
Смуродзіць свет — жыць, нічым карысным не займаючыся, чыніць людзям непрыемнасці.
смуро́длівы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Тое, што і смуродны. Адзін за адным .. [Слуцкі і Барысаўскі] спусціліся праз круглую адтуліну ў вільготную і смуродлівую глыбіню цёмнай зямлянкі. Паслядовіч.
смуро́днасць, ‑і, ж.
Уласцівасць смуроднага. Смуроднасць паветра.
смуро́дны, ‑ая, ‑ае.
Які дрэнна пахне, смярдзіць. Нерухома вісела густое, душнае і смуроднае ад балотных выпарэнняў паветра. Шамякін. Смуродны дым пайшоў па вуліцы, людзі затыкалі насы і адплёўваліся. Самуйлёнак. // Напоўнены смуродам, поўны смуроду. Праз жалезныя краты лез у цемру смуроднага пакоя ціхі бледна-жоўты месяц. Бядуля.
смуры́жыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; незак.
Абл. Вадзіць па чым‑н.; паціраць, церці. Мы доўга стаялі ў нерашучасці, смурыжылі адна аб адну ногі, адганяючы камароў-крывасмокаў. Чыгрынаў.
сму́та, ‑ы, ДМ смуце, ж.
1. Уст. Мяцеж, паўстанне, беспарадак. А ў нядзелю ў царкве гарачае казанне казаў бацюшка, падымаючы рукі ўгору — пра смуту, пра Русь і пра веру ў госпада бога. Скрыган.
2. Душэўнае замяшанне, трывога, хваляванне. І тут ён [Антось] нават засмяецца, Каб цень развеяць тае смуты: — І трэба часам крыж пакуты Панесці, мілыя мае вы, Зазнаць і гора, неспадзевы! Колас.
•••
Сеяць смуту гл. сеяць.
сму́так, ‑тку, м.
Пачуццё суму, маркоты, жалю. Я за труной тваёй іду з жалобнай песняй. Глыбока ў сэрцы смутак свой нясу. А. Александровіч. Сяброўскае слова і жарты Адгоняць і смутак і жаль. Хведаровіч. Ідзеш па вуліцы, заходзіш у хаты, гутарыш з людзьмі і бачыш, як цячэ мірнае, працавітае жыццё, з поспехамі і няўдачамі, з радасцямі і часінамі смутку. Хадкевіч. // Журботны, сумны выраз (вачэй, твару, губ і пад.). Прыкметны смутак стаіўся ў .. карых вачах [Алесі]. Шамякін. На поўны твар .. [Зімчука] лёг смутак. Карпаў.
смуткава́нне, ‑я, н.
Стан таго (тых), хто смуткуе; жалоба. Усенароднае смуткаванне. Смуткаванне з прычыны смерці бацькі.
смуткава́ць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; незак.
1. Гараваць з прычыны чыёй‑н. смерці. Мы б хацелі, Каб чулі яны [загінуўшыя героі], Як смуткуе радзіма над імі! Броўка.
2. Перажываць смутак; сумаваць, журыцца. Сохне і смуткуе хлопец лета, Неспакой, трывога на душы: — Разлюбіла? Не, не веру ў гэта, Шле лісты і просіць: — Адкажы. Прануза. // Засмучацца, бедаваць. Думаючы пра ўсё гэта, Васіль хоць і смуткаваў у душы, што Усцю не застаў дома.., аднак іншы раз адчуваў задавальненне. Кулакоўскі.
сму́тна,
1. Прысл. да смутны (у 1, 3 знач.).
2. безас. у знач. вык. Пра наяўнасць смутку, журбы. — Слова гонару, — скардзіўся.. [пан Чарнецкі] — мне смутна, бо з Ядвіськай прыйдзецца развітацца. Бядуля.
3. безас. у знач. вык. Трывожна, неспакойна. Але на сэрцы цяжка, смутна. Колас.