Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

клешчына́, ы́; мн. кляшчы́ны (з ліч. 2, 3, 4 клешчыны́), кляшчы́н; ж.

Адна з дзвюх драўляных частак хамута, якія сцягваюцца пад шыяй каня супоняй.

клеява́р, ‑а, м.

Той, хто варыць клей.

клеява́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.

1. Жан. да клеявар.

2. Пасудзіна для варкі клею.

клеява́рны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да клееварэння, звязаны з ім. Клеяварная вытворчасць.

клеява́рня, ‑і; Р мн. ‑рань; ж.

Памяшканне або прадпрыемства для варкі клею.

клеявы́, ‑ая, ‑ое.

Які мае адносіны да клею, уласцівы клею. Клеявы спосаб мацавання. Клеявы пах. // Прыгатаваны на клеі, з клеем. Клеявое мыла. Клеявая фарба. // Прызначаны для вырабу клею. Клеявы завод.

клёк, ‑у, м.

Разм.

1. Розум, развага. Ого, Ічэ — галава з мазгамі! Клёк у хлопца ёсць! Шынклер.

2. Жыццёвая сіла; сокі. — Калі ў чалавеку няма ўжо клёку, дык ніхто яму не паможа, — прастагнала Салвесіха. Сабаленка.

клёкат, ‑у, М ‑каце, м.

1. Перарывісты крык, характэрны для некаторых птушак. Бусліны клёкат. □ Гучаць мелодыі, і сэрца рвецца Туды, дзе ружамі цвітуць даліны, Дзе вінаграднік ля дарогі ўецца, А ў небе клёкат чуецца арліны. Гілевіч.

2. Гукі, якія ўтвараюцца пры кіпенні, бульканні вадкасцей. Клёкат вады.

3. Пра глухія перарывістыя гукі ў горле, грудзях. Сын гаварыў спакойным тонам, але з нейкім слабым клёкатам у глотцы. Караткевіч.

клён, ‑а і ‑у, м.

1. ‑а. Дрэвавая або кустовая расліна сямейства кляновых, драўніна якой ідзе на выраб мэблі, музычных інструментаў і пад.

2. ‑у. Драўніна гэтай расліны. Лыжы з клёну. □ Даніла падбіраў клён, бярозу, дуб, асіну на цабэркі, вёдры, начоўкі і лыжкі. Бядуля.

клёнік, ‑а, м.

Памянш. да клён; малады клён. Клёнік рос на тым баку шашы, цераз якую Ліпцы няможна было пераходзіць. Брыль. На пагорку расло шмат дубкоў, клёнікаў, бярозак, дзесяткі дрэўцаў. Ваданосаў.