Verbum

фора, ✂, ж.:

• даць фору каму — наперад даць перавагу (у некаторых гульнях, напр. шахматах).

форвард, ✂, м.

У футболе, хакеі: ігрок нападзення.

форма, ✂, ж.

1. Знешні контур, вонкавы выгляд прадмета.

   • У форме шара.
   • Прадмет выпуклай формы.

2. Від, тып, спосаб арганізацыі чаго-н., структура чаго-н., абумоўленыя пэўным зместам.

   • Адзінства формы і зместу.

3. перан. Знешні выгляд, знешні бок чаго-н. (як нешта, што пярэчыць унутранаму зместу, рэчаіснасці).

   • Вытрымаць форму.
   • Рабіць дзеля формы.

4. Устаноўлены ўзор чаго-н.

   • Запоўніць ведамасць па форме.

5. Прыстасаванне для надання чаму-н. тых або іншых контураў, пэўнага знешняга выгляду.

   • Ф. для капелюшоў.

6. Аднолькавае па крою, колеру адзенне (для ваеннаслужачых, вучняў і пад.).

   • Пераход ваенных на летнюю форму.
   • Школьная ф.

7. Сукупнасць прыёмаў і выяўленчых сродкаў мастацкага твора.

   • Апавядальная ф. верша.

8. У мовазнаўстве: сродак выражэння граматычных катэгорый, узаемаадносін слоў у сказе.

   • Кароткая ф. прыметнікаў.
   • Формы множнага ліку назоўнікаў.

9. мн. Абрысы, контуры чалавечага цела, фігуры (разм.).

◊

• Па ўсёй форме (разм.) — як належыць, як трэба.

• У форме — 1) у такім стане, што можа праявіць усе свае сілы, здольнасці, уменне; сабраны, падцягнуты.

  • Шахматыст у бліскучай спартыўнай форме;

• 2) чаго, у знач. прыназ. з Р — у выглядзе чаго-н., будучы аформлены, выражаны якім-н. чынам.

  • Падрыхтаваць навуковае даследаванне ў форме брашуры.

|| прым. фармальны, ✂, формавы, ✂, фармавы, ✂, форменны, ✂ і формны.

• Фармальны аналіз.
• Форменны бланк.
• Форменны касцюм.
• Формны цэх.

форма... (а таксама фарма...).

Першая частка складаных слоў са знач.:

• 1) які мае адносіны да формы (у 1 знач.), напр. формаабрысы, формазмяняльнасць;
• 2) які мае адносіны да формы (у 5 знач.), напр. формаўкладчык;
• 3) які мае адносіны да формы (у 8 знач.), напр. формазмяненне, формаўтварэнне.

форменка, ✂, ж. (разм.).

Форменнае верхняе адзенне ў матросаў, навучэнцаў тэхнічных вучылішчаў і пад.

форменны, ✂.

1. гл. форма.

2. Сапраўдны (разм.).

   • Форменнае злачынства.

формула, ✂, ж.

1. Кароткае і дакладнае славеснае выказванне, азначэнне чаго-н.

   • Выкласці ў сціслых формулах.

2. Умоўнае абазначэнне адносін якіх-н. велічынь, элементаў і пад.

   • Арыфметычная ф.

3. Літарнае абазначэнне хімічных працэсаў, будовы і саставу рэчываў.

   • Ф. вады.

форс, ✂, м. (разм.).

Франтаватасць, самахвальства, важнічанне.

• Прайсціся з форсам.

форт, ✂, м.

Асобнае ўмацаванне ў сістэме крапасных збудаванняў.

|| прым. фортавы, ✂.

фортка, ✂, ж.

1. Шкляныя дзверцы ў акне для праветрывання.

2. Невялікія дзверы ў варотах, агароджы; веснічкі.

3. Вольны прамежак часу ў раскладзе заняткаў педагога (разм.).

   • Расклад урокаў быў складзены без фортак.

|| памянш. фортачка, ✂.

|| прым. фортачны, ✂.