форма, , ж.

  1. Знешні контур, вонкавы выгляд прадмета.

    • У форме шара.
    • Прадмет выпуклай формы.
  2. Від, тып, спосаб арганізацыі чаго-н., структура чаго-н., абумоўленыя пэўным зместам.

    • Адзінства формы і зместу.
  3. перан. Знешні выгляд, знешні бок чаго-н. (як нешта, што пярэчыць унутранаму зместу, рэчаіснасці).

    • Вытрымаць форму.
    • Рабіць дзеля формы.
  4. Устаноўлены ўзор чаго-н.

    • Запоўніць ведамасць па форме.
  5. Прыстасаванне для надання чаму-н. тых або іншых контураў, пэўнага знешняга выгляду.

    • Ф. для капелюшоў.
  6. Аднолькавае па крою, колеру адзенне (для ваеннаслужачых, вучняў і пад.).

    • Пераход ваенных на летнюю форму.
    • Школьная ф.
  7. Сукупнасць прыёмаў і выяўленчых сродкаў мастацкага твора.

    • Апавядальная ф. верша.
  8. У мовазнаўстве: сродак выражэння граматычных катэгорый, узаемаадносін слоў у сказе.

    • Кароткая ф. прыметнікаў.
    • Формы множнага ліку назоўнікаў.
  9. мн. Абрысы, контуры чалавечага цела, фігуры (разм.).

  • Па ўсёй форме (разм.) — як належыць, як трэба.

  • У форме — 1) у такім стане, што можа праявіць усе свае сілы, здольнасці, уменне; сабраны, падцягнуты.

    • Шахматыст у бліскучай спартыўнай форме;

  • 2) чаго, у знач. прыназ. з Р — у выглядзе чаго-н., будучы аформлены, выражаны якім-н. чынам.

    • Падрыхтаваць навуковае даследаванне ў форме брашуры.

|| прым. фармальны, , формавы, , фармавы, , форменны, і формны.

  • Фармальны аналіз.
  • Форменны бланк.
  • Форменны касцюм.
  • Формны цэх.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)