Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

мёртванароджаны, .

Які нарадзіўся мёртвым.

  • Мёртванароджанае дзіця.
  • М. праект (перан. нерэальны).

мёртвы, .

  1. Той, які памёр, нежывы.

    • М. чалавек.
    • Хаваць мёртвага (наз.).
  2. перан. Пазбаўлены жыццёвасці, апусцелы.

    • М. твар.
    • Мёртвая вуліца.

  • Мёртвая гадзіна — адпачынак пасля абеду ў лячэбных, дзіцячых установах і інш.

  • Мёртвая зона (спец.) — прастора вакол радыёстанцыі, у якой наглядаецца паслабленне або адсутнасць прыёму радыёсігналаў.

  • Мёртвая мова — мова, якая вядома толькі па пісьмовых помніках.

  • Мёртвая пятля — фігура вышэйшага пілатажу — палёт па замкнутай крывой у вертыкальнай плоскасці.

  • Мёртвы пункт — стан звёнаў механізма, калі яны знаходзяцца ў імгненнай раўнавазе.

  • Мёртвы сезон — перыяд застою ў прамысловасці, гандлю.

  • Мёртвы штыль — поўная адсутнасць ветру.

  • Мёртвая прастора — прастора, якая не прастрэльваецца франтавым агнём.

  • Мёртвая хватка — хватка ў сабак і некаторых іншых жывёл, калі доўга не разнімаюць сківіцы (таксама перан. пра здольнасць упарта, неадступна дабівацца свайго).

  • Мёртвы якар — нерухомы якар, які пастаянна ляжыць на дне і служыць для ўстаноўкі плывучых маякоў, бочак, прыпынку суднаў.

  • Мёртвы капітал —каштоўнасці, якія не прыносяць даходу.
  • Ляжаць мёртвым грузам — пра матэрыяльныя каштоўнасці, якія ляжаць без выкарыстання.

  • Піць мёртвую (разм.) — піць запоем.

  • Спаць мёртвым сном — спаць вельмі моцна, не прачынаючыся.

міг, , м.

Вельмі кароткі прамежак часу, імгненне.

  • У адзін м.

мігалка, , ж. (разм.).

  1. Газоўка, лямпачка без шкла.

  2. Ліхтар, які перарывістымі ўспышкамі падае сігналы транспарту.

мігальны, , (спец.).

  1. Звязаны з працэсам мігання, які служыць для мігання.

    • Мігальная перапонка вока.
  2. Забяспечаны вейкамі, якія заўсёды знаходзяцца ў руху.

    • М. эпітэлій.

мігам, прысл. (разм.).

Вельмі хутка.

  • М. збегаў.

мігатлівы, .

Які мігаціць.

  • М. агеньчык.

мігацець, ; незак.

  1. Паказвацца на кароткі час і знікаць з поля зроку.

  2. Свяціць, блішчаць няроўным бляскам.

    • Мігацяць зоркі.

|| наз. мігаценне, .

мігаць, ; незак.

  1. Міжвольна паднімаць і апускаць павекі.

    • М. вачамі.
  2. Падаваць знак рухам павек.

    • М. сябру.
  3. перан. Свяціцца слабым, няроўным святлом.

    • Зорка мігае.
  4. перан. Хутка праносіцца перад вачыма, мільгаць.

    • Мігаюць машыны.

|| аднакр. мігнуць, .

|| наз. міганне, .

мігі:

  • гаварыць на мігі — размаўляць пры дапамозе жэстаў, знакаў.