Verbum

мёртвы, ✂.

1. Той, які памёр, нежывы.

   • М. чалавек.
   • Хаваць мёртвага (наз.).

2. перан. Пазбаўлены жыццёвасці, апусцелы.

   • М. твар.
   • Мёртвая вуліца.

◊

• Мёртвая гадзіна — адпачынак пасля абеду ў лячэбных, дзіцячых установах і інш.

• Мёртвая зона (спец.) — прастора вакол радыёстанцыі, у якой наглядаецца паслабленне або адсутнасць прыёму радыёсігналаў.

• Мёртвая мова — мова, якая вядома толькі па пісьмовых помніках.

• Мёртвая пятля — фігура вышэйшага пілатажу — палёт па замкнутай крывой у вертыкальнай плоскасці.

• Мёртвы пункт — стан звёнаў механізма, калі яны знаходзяцца ў імгненнай раўнавазе.

• Мёртвы сезон — перыяд застою ў прамысловасці, гандлю.

• Мёртвы штыль — поўная адсутнасць ветру.

• Мёртвая прастора — прастора, якая не прастрэльваецца франтавым агнём.

• Мёртвая хватка — хватка ў сабак і некаторых іншых жывёл, калі доўга не разнімаюць сківіцы (таксама перан. пра здольнасць упарта, неадступна дабівацца свайго).

• Мёртвы якар — нерухомы якар, які пастаянна ляжыць на дне і служыць для ўстаноўкі плывучых маякоў, бочак, прыпынку суднаў.

• Мёртвы капітал —каштоўнасці, якія не прыносяць даходу.

• Ляжаць мёртвым грузам — пра матэрыяльныя каштоўнасці, якія ляжаць без выкарыстання.

• Піць мёртвую (разм.) — піць запоем.

• Спаць мёртвым сном — спаць вельмі моцна, не прачынаючыся.